Strategic Culture Foundation

By Cynthia Chung March 7, 2021

Cynthia Chung là giảng viên, nhà văn, đồng sáng lập và biên tập viên của Quỹ Rising Tide (Montreal, Canada).

Ba Sàm lược dịch và bổ sung chú giải

Việc sáng tạo ra Chiến tranh Lạnh để phục vụ lợi ích nào và tiếp tục phục vụ cho ai? Cynthia Chung giải quyết câu hỏi này trong loạt bài của cô gồm ba bài.

Năm 1998, Nhóm Công tác Liên ngành về Hồ sơ của Chính phủ Đế quốc Nhật Bản (IWG), theo lệnh của Quốc hội, đã khởi động nỗ lực giải mật một đối tượng được Quốc hội ủy quyền lớn nhất trong lịch sử. Do đó, hơn 8,5 triệu trang hồ sơ đã được mở cho công chúng theo Đạo luật Tiết lộ Tội ác Chiến tranh của Đức Quốc xã (P.L. 105-246) và Đạo luật Tiết lộ của Chính phủ Đế quốc Nhật Bản (P.L. 106-567). Những hồ sơ này bao gồm các hồ sơ hoạt động của Cơ quan Tình báo Chiến lược (Office of Strategic Services – OSS – tiền thân của CIA), CIA, FBI và tình báo quân đội. IWG đã đưa ra ba báo cáo trước Quốc hội từ năm 1999 đến năm 2007.

Thông tin này làm sáng tỏ điều quan trọng và xác nhận một trong những bí mật được giữ kín lớn nhất của cuộc Chiến tranh Lạnh – việc CIA sử dụng mạng lưới gián điệp rộng lớn của Đức Quốc xã để thực hiện một chiến dịch bí mật chống lại Liên Xô.

Chiến dịch chống lại Liên Xô này, bắt đầu trong khi Thế chiến II vẫn đang hoành hành, đã là mấu chốt của sự khoan dung của Washington đối với các hành vi vi phạm quyền công dân và các hành vi tội phạm khác nhân danh chủ nghĩa chống cộng, như đã thấy với các hoạt động của Chủ nghĩa McCarthy và COINTELPRO. Với quyết định định mệnh đó, CIA không chỉ được trao quyền tự do thống trị cho việc thực hiện các can thiệp chống dân chủ trên khắp thế giới, mà còn các can thiệp chống dân chủ tại quê nhà, điều này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay.

Với nguồn gốc mờ ám của Chiến tranh Lạnh giờ đây đang đến gần, nó đặt ra những câu hỏi; “Ai đang điều hành chính sách đối ngoại và tình báo của Mỹ ngày nay? Liệu một sự chống đối như vậy có thể là chính đáng hay không? Và lợi ích của việc tạo ra Chiến tranh Lạnh phục vụ cho ai và tiếp tục phục vụ ai?”

Bài báo này là một phần của loạt bài gồm ba phần sẽ giải quyết những câu hỏi này.

Allen Dulles, Đặc vụ Hai mang, Người đã Tạo ra Đế chế Tình báo của Hoa Kỳ

Allen Dulles sinh ngày 7 tháng 4 năm 1893 tại Watertown, New York. Ông tốt nghiệp thạc sĩ chính trị tại Princeton vào năm 1916 và tham gia dịch vụ ngoại giao cùng năm. Dulles được chuyển đến Bern, Thụy Sĩ cùng với những nhân viên còn lại của đại sứ quán ngay trước khi Hoa Kỳ tham gia Thế chiến thứ nhất. Từ năm 1922 đến năm 1926, ông giữ chức vụ trưởng phòng Cận Đông của Bộ Ngoại giao trong 5 năm.

Năm 1926, ông lấy bằng luật tại Trường Luật Đại học George Washington và nhận việc tại Sullivan & Cromwell, công ty luật về kinh doanh quyền lực nhất nước, nơi anh trai ông (hơn ông năm tuổi) John Foster Dulles là cộng sự. Điều thú vị là Allen đã không vượt qua chướng ngại cho đến năm 1928, hai năm sau khi gia nhập công ty luật, tuy nhiên, điều đó dường như không ngăn cản ông vào năm 1927 dành 6 tháng ở Geneva với tư cách “cố vấn pháp lý” cho Hội nghị Vũ trang Hải quân.

Năm 1927, ông trở thành Giám đốc của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (có thành viên là các doanh nhân và nhà hoạch định chính sách nổi tiếng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sự đồng thuận mới nổi trong Chiến tranh Lạnh), giám đốc mới đầu tiên kể từ khi thành lập Hội đồng năm 1921. Ông nhanh chóng trở thành bạn với người đồng liêu từng học Princeton là Hamilton Fish Armstrong, biên tập viên tạp chí Foreign Affairs của Hội đồng. Họ cùng nhau là tác giả của hai cuốn sách: Chúng ta có thể trung lập? (Can We Be Neutral?, 1936) và Liệu nước Mỹ có thể trung lập không? (Can America Stay Neutral?, 1939). Allen từng là thư ký của CFR (Council on Foreign Relations) từ năm 1933-1944, và là chủ tịch của nó từ năm 1946-1950.

Cần lưu ý rằng Hội đồng Quan hệ Đối ngoại CFR là chi nhánh Hoa Kỳ của Viện Các vấn đề Quốc tế Hoàng gia (Royal Institute for International Affairs, hay còn gọi là: Chatham House) có trụ sở tại London, Anh. Cũng cần lưu ý rằng Chatham House được thành lập bởi Phong trào Bàn tròn như một phần của chương trình Hiệp ước Versailles năm 1919.

Đến năm 1935, Allen Dulles trở thành đối tác tại Sullivan & Cromwell, trung tâm của một mạng lưới quốc tế phức tạp gồm các ngân hàng, công ty đầu tư và tập đoàn công nghiệp đã giúp tái thiết nước Đức sau Thế chiến I.

Sau khi Hitler nắm quyền kiểm soát vào những năm 1930, John Foster Dulles tiếp tục đại diện cho các tập đoàn Đức như IG Farben, bất chấp việc các tập đoàn này đã được tích hợp vào cỗ máy chiến tranh đang phát triển của Đức Quốc xã và nó hỗ trợ họ tiếp cận các tài liệu chiến tranh quan trọng.

Mặc dù văn phòng ở Berlin của Sullivan & Cromwell, (có luật sư buộc phải ký vào thư từ của họ với câu “Heil Hitler” – Lời chào Hitler) đã bị đóng cửa vào năm 1935, hai anh em ông vẫn tiếp tục kinh doanh với mạng lưới tài chính và công nghiệp của Đức Quốc xã; chẳng hạn như Allen Dulles tham gia hội đồng quản trị của Ngân hàng J. Henry Schroder, công ty con của ngân hàng London ở Hoa Kỳ mà tạp chí Time năm 1939 gọi là “một sự thúc đẩy kinh tế của Trục Rome-Berlin.”

Anh em nhà Dulles, đặc biệt là Allen, đã làm việc rất chặt chẽ với Thomas McKittrick, một người bạn cũ ở Phố Wall, người từng là chủ tịch của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS). Năm giám đốc của nó sau đó sẽ bị buộc tội vì tội ác chiến tranh, bao gồm Hermann Schmitz, một trong nhiều khách hàng luật của Allen Dulles có liên quan đến BIS. Schmitz là Giám đốc điều hành của IG Farben, tập đoàn hóa chất đã trở nên nổi tiếng với việc sản xuất Zyklon B, loại khí được sử dụng trong các trại tử thần của Hitler và việc sử dụng rộng rãi lao động nô lệ trong chiến tranh.

David Talbot viết trong “Bàn cờ của quỷ” (The Devil’s Chessboard):

“BIS bí mật đã trở thành một đối tác tài chính quan trọng cho Đức Quốc xã. Emil Puhl – phó chủ tịch của Hitler’s Reichsbank và là cộng sự thân cận của McKittrick – từng gọi BIS là ‘chi nhánh nước ngoài duy nhất của Reichsbank.’ BIS đã rửa hàng trăm triệu đô la vàng của Đức Quốc xã cướp được từ kho bạc của các nước bị chiếm đóng.”

Ngân hàng Thanh toán Quốc tế có trụ sở tại Thụy Sĩ, chính khu vực mà Allen Dulles sẽ làm việc trong cả Thế chiến I và Thế chiến II.

Cơ quan Tình báo Chiến lược (OSS) được thành lập vào ngày 13 tháng 6 năm 1942 với tư cách là một cơ quan tình báo thời chiến trong Thế chiến II. Đây là quyết định của Tổng thống Franklin Roosevelt. William J. Donovan được Roosevelt chọn để xây dựng cơ quan và được thành lập đặc biệt để giải quyết các nhu cầu liên lạc, giải mã và gián điệp bí mật cần thiết cho chiến lược thời chiến; để đánh chặn thông tin tình báo của đối phương và xác định những kẻ phối hợp với Đức Quốc xã và Nhật Bản.

OSS là cơ quan đầu tiên của loại hình này, không có gì giống như nó đã tồn tại trước đây ở Mỹ, Roosevelt hiểu rằng một cơ quan như vậy nắm giữ quyền lực to lớn trong việc việc lạm dụng bàn tay của kẻ xấu và nó không bao giờ được phép tiếp tục một khi cuộc chiến chống chủ nghĩa phát xít đã giành chiến thắng.

Allen Dulles được tuyển dụng vào OSS ngay từ đầu. Và vào ngày 12 tháng 11 năm 1942 ông nhanh chóng được chuyển đến Bern, Thụy Sĩ, địa chỉ Herrengasse 23, nơi ông sống trong suốt thời gian diễn ra Thế chiến thứ hai. Biết được vai trò mờ ám của Thụy Sĩ trong suốt Thế chiến II, với sự hỗ trợ chặt chẽ của nó cho Đức Quốc xã và sự tham gia chặt chẽ của Allen Dulles trong tất cả những vấn đề này, người ta phải tự hỏi vào thời điểm đó, Donovan và Roosevelt đang nghĩ cái quái gì?

Chà, Allen Dulles không phải là kỳ thủ cờ vua bậc thầy duy nhất tham gia vào trò chơi có tiền cược cao này. “Anh ta là một con mồi nhử”, John Loftus, một cựu điều tra viên Bộ Tư pháp Hoa Kỳ về tội ác chiến tranh của Đức Quốc xã đánh giá. Họ “muốn Dulles trong việc tiếp xúc công khai với các khách hàng Đức Quốc xã của mình để có thể dễ dàng nhận diện họ.” Nói cách khác, Allen Dulles được cử đến Thụy Sĩ với tư cách là một điệp viên Mỹ, với sự hiểu biết đầy đủ rằng anh ta thực chất là một điệp viên hai mang, nhiệm vụ là thu thập thông tin về mạng lưới của Mỹ, Anh và Pháp, trong số những người khác, bí mật ủng hộ sự nghiệp của Đức Quốc xã. 

Có một nan đề với kế hoạch này là điệp viên MI6 người Anh William Stephenson, với biệt danh “Người đàn ông được gọi là dũng cảm”, được cho là đã theo dõi Dulles; vào lúc đó Roosevelt chưa biết được nhiều về mức độ phức tạp của nó tới đâu.

Tuy nhiên, như Elliott viết trong cuốn sách “As He Saw It”, Roosevelt đã nhận thức rất rõ rằng chính sách đối ngoại của Anh không cùng quan điểm với quan điểm của ông về một thế giới thời hậu chiến:

“Bạn biết đấy, bất kỳ lần nào những người đàn ông trong Bộ Ngoại giao đã cố gắng che giấu các tin nhắn gửi cho tôi (Roosevelt), trì hoãn chúng, giữ chúng lại bằng cách nào đó, chỉ vì một số nhà ngoại giao chuyên nghiệp ở đó không phù hợp với những gì tôi suy nghĩ mà họ biết được. Họ nên làm việc cho Winston (Churchill, thủ tướng Anh). Trên thực tế, phần lớn thời gian, họ [làm việc cho Churchill]. Hãy dừng lại nghĩ về họ: bất kỳ ai trong số đó đều tin rằng cách để Mỹ tiến hành chính sách đối ngoại của mình là tìm hiểu xem người Anh đang làm gì và sau đó sao chép điều đó!” Tôi đã được bảo… sáu năm trước, phải dọn sạch cái Bộ Ngoại giao đó. Nó giống như Cơ quan Ngoại giao Anh (British Foreign Office)….”

Khi lòng trung thành thực sự của Ngân hàng BIS và nền tài chính Phố Wall trở nên rõ ràng trong chiến tranh, Roosevelt đã cố gắng phong tỏa các quỹ BIS ở Hoa Kỳ. Không ai khác chính là Foster Dulles (anh Allen Dulles), người được thuê làm cố vấn pháp lý của Chủ tịch ngân hàng – McKittrick và là người đã thay mặt ngân hàng can thiệp thành công.

Cũng cần lưu ý rằng Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh Montague Norman đã cho phép chuyển tiền trực tiếp cho Hitler, tuy nhiên, không phải bằng tiền của nước Anh mà là bằng số vàng trị giá 5,6 triệu bảng Anh thuộc sở hữu của Ngân hàng Quốc gia Tiệp Khắc.

Khi chiến tranh sắp kết thúc, Dự án Safehaven, một hoạt động tình báo của Mỹ do Roosevelt nghĩ ra, được thành lập để truy tìm và tịch thu tài sản của Đức Quốc xã được cất giữ ở các nước trung lập. Đó là một mối lo ngại đúng đắn rằng nếu các thành viên của giới tinh hoa Đức Quốc xã thành công trong việc che giấu khối tài sản lớn của mình, họ có thể chờ đợi dịp thuận lợi và cố gắng giành lại quyền lực trong một tương lai không xa.

Chính Allen Dulles là người đã ngăn chặn và phá hoại thành công hoạt động đó của Roosevelt, nó được giải thích trong một bản ghi nhớ vào tháng 12 năm 1944 với cấp trên OSS của mình, rằng văn phòng Bern của ông thiếu “nhân sự thích hợp để thực hiện [một] công việc hiệu quả trong lĩnh vực này và đáp ứng các yêu cầu khác”.

Và trong khi Foster Dulles làm việc chăm chỉ để che giấu tài sản của Hoa Kỳ trong các tập đoàn lớn của Đức như IG Farben và Merck KGaA, đồng thời bảo vệ các công ty con này để không bị chính phủ liên bang tịch thu như tài sản của người nước ngoài, Allen Dulles đã chống lưng cho anh trai mình và được sắp xếp tốt để tiêu hủy bằng chứng buộc tội và để chặn bất kỳ cuộc điều tra nào đe dọa hai anh em và công ty luật của họ.

John Loftus, cựu điều tra viên của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ về tội phạm chiến tranh cho biết: “Chia nhỏ các hồ sơ Đức Quốc xã thu giữ được là chiến thuật yêu thích của Dulles và [cộng sự] của anh ta, những người đã ở lại để giúp điều hành sự chiếm đóng nước Đức thời hậu chiến”.

Không còn nghi ngờ gì nữa, sau khi chiến tranh thắng lợi, Roosevelt đang có ý định truy tố anh em nhà Dulles cùng với nhiều người khác vì đã đồng lõa ủng hộ sự nghiệp của Đức Quốc xã. Roosevelt biết rằng anh em nhà Dulles và Phố Wall đã làm việc chăm chỉ để chống lại cuộc bầu cử của ông; ông biết rằng phần lớn Phố Wall đang ủng hộ người Đức hơn với người Nga trong cuộc chiến; ông biết rằng họ rất thất vọng vì việc ông xử lý cuộc Đại suy thoái bằng cách truy vết các chủ ngân hàng lớn, chẳng hạn như JP Morgan thông qua Ủy ban Pecora, và họ ghét ông vì điều đó, nhưng trên hết họ không đồng ý với quan điểm của Roosevelt về một thế giới thời hậu chiến. Trên thực tế, họ đã phản đối dữ dội điều đó, như thể hiện qua âm mưu ám sát ông vài ngày sau khi ông thắng cử. Và với tiết lộ của Tướng Smedley Butler, được phát trên truyền hình, về cách một nhóm quan chức của tổ chức cựu chiến binh American Legion được JP Morgan trả tiền như thế nào, đã tiếp cận Butler vào mùa hè năm 1933 để lãnh đạo một cuộc đảo chính chống lại Tổng thống Roosevelt, một chủ nghĩa phát xít đã cố gắng tiếp quản Hoa Kỳ ngay giữa ban ngày.

Roosevelt chỉ mới được nhậm chức vào ngày 4 tháng 3 năm 1933, do đó rõ ràng là Phố Wall không cần phải chờ xem Tổng thống sẽ làm gì, họ đã có một ý tưởng khá hay rằng Roosevelt có ý định làm đảo lộn cán cân kiểm soát của đế chế, với Phố Wall và Thành phố Luân Đôn là trung tâm tài chính của nó. Rõ ràng là những ngày của Phố Wall sẽ được đánh dấu dưới thời Roosevelt.

Tuy nhiên, Roosevelt đã không sống qua chiến tranh, và cái chết của ông cho phép một cuộc đảo chính mềm diễn ra nhanh chóng, được tổ chức trong các hội trường của chính phủ và các cơ quan của nó, và bất kỳ ai có quan hệ mật thiết với tầm nhìn của FDR (Roosevelt) đều bị đẩy ra ngoài lề.

David Talbot viết trong “Bàn cờ của quỷ”:

“Allen Dulles có hứng thú với nhiều nhà lãnh đạo Đức Quốc xã hơn là với Tổng thống Roosevelt. Dulles không chỉ có mối quan hệ quen thuộc về nghề nghiệp và xã hội với nhiều thành viên thuộc lực lượng ưu tú của Đệ tam Đế chế trước chiến tranh; ông ấy đã chia sẻ nhiều mục tiêu sau chiến tranh của những người đàn ông này.“

–

Mời xem phần cuối: 2356. Sự trở lại của Quái vật Leviathan: Nguồn gốc phát xít của CIA và nguồn gốc thực sự của Chiến tranh Lạnh (P.2)

–

Ghi chú:

+ CIA là gì và tiền thân OSS đã làm gì tại Việt Nam?

+ Chủ nghĩa McCarthy

+ Kiểu chào Quốc xã

+ Cơ quan Tình báo chiến lược

+ Leviathan – Con quái vật đáng sợ hơn cả Kraken, ám ảnh biết bao đời thủy thủ; + Leviathan (Wikipedia).

---

Liên quan:

• 514. Đại dịch corona đưa Hoa Kỳ -Trung Quốc đến gần với Chiến tranh Lạnh hơn

• 701. Hình hài của cuộc Chiến tranh Lạnh mới ở Châu Á

• 1032. Trung Quốc và phương Tây: «Chiến tranh lạnh mới» đã khơi mào ?

• 1042. Quan hệ Mỹ – Trung không phải “chiến tranh lạnh” mà là “chiến tranh nóng”

• 2267. Cách nhìn và xử sự với “thế giới tư bản”: Trung Quốc nay không như Liên Xô xưa

• 2347. Những mạng lưới liên minh cho cuộc Chiến tranh Lạnh Mới