+ Tờ Wall Street Journal đã đưa tin về kết luận từ bản báo cáo của tình báo Mỹ vào tuần trước

+ Bài báo cho rằng 3 nhà nghiên cứu từ WIV (Viện virus học Vũ Hán) đã phải nhập viện vào tháng 11 năm 2019

+ Có các triệu chứng “phù hợp với Covid-19” ít nhất một tháng trước khi Bắc Kinh chính thức báo cáo sự tồn tại của virus này

+ Sự mặc khải tạo động lực cho những tuyên bố rằng SARS-CoV-2 xuất hiện do rò rỉ trong một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán

DAILY MAIL by JOHN VIDAL FOR THE DAILY MAIL –  29 May 2021

Ba Sàm lược dịch

Không thể có nhiều công việc kinh khủng hơn công việc được giao cho ba thợ mỏ Trung Quốc ở tỉnh miền núi Vân Nam vào tháng 4 năm 2012.

Được giao nhiệm vụ dọn dẹp một mỏ đồng bị bỏ hoang ở tỉnh Moijang, họ tiến vào một hang động với hàng đống phân chim ngập sâu đến đầu gối, cả mùi hôi của phân dơi và nước tiểu.

Khi những con dơi móng ngựa đậu trên đầu, và toàn những chuột cống với chuột chù quanh quẩn trong đống những phân là phân, ba người đàn ông phải đào hàng giờ đồng hồ trong không gian hôi thối, không có không khí.

Sau hai tuần, cả ba đều phát bệnh nặng, giống như viêm phổi.

Ba chàng trai trẻ hơn đã được cử đến để tiếp quản nhưng ngay sau đó họ cũng bị các vấn đề về hô hấp, ho và sốt trên 39c (102f) – các triệu chứng sau đó được mô tả trong một tài liệu y khoa Trung Quốc mù mờ khó hiểu, và đặc biệt nó giống với căn bệnh mà chúng ta đang biết bây giờ, là Covid-19.

Sáu thợ mỏ đã được chuyển đến Trường Y số 1 thuộc Đại học Y khoa Côn Minh – cách thủ phủ tỉnh này 160 km – nơi họ được cho sử dụng máy thở.  

Trong vòng vài tháng, ba người đã chết.

Mẫu máu của các nạn nhân đã được gửi đi phân tích tại Viện Virus học Vũ Hán (WIV) ở tỉnh Hồ Bắc, một trung tâm nổi tiếng thế giới về nghiên cứu coronavirus và là phòng thí nghiệm duy nhất ở Trung Quốc được phép xử lý các loại virus chết người như ebola, cúm gia cầm và HIV.

Ở đó, máu được phân tích bởi Tiến sĩ Shi Zhengli (Thạch Chính Lệ), một nhà khoa học nổi tiếng được các đồng nghiệp gọi là “Người đàn bà dơi”, vì những chuyến thám hiểm săn virus tiên phong của bà đến các hang dơi ở những vùng xa xôi của Trung Quốc trong gần hai thập kỷ. Bà kết luận rằng những người đàn ông đã chết vì nhiễm một mầm bệnh ẩn náu trong loại nấm bao phủ quanh phân dơi.

Chín năm trôi qua và các công ty khai thác ở Mojiang đột nhiên trở thành tiêu đề trên toàn thế giới sau khi Wall Street Journal đưa tin về kết luận từ một báo cáo tình báo bí mật của Mỹ vào cuối tuần trước.

Tờ báo đưa tin rằng ba nhà nghiên cứu từ WIV đã phải nhập viện vào tháng 11 năm 2019 với các triệu chứng “phù hợp với Covid-19”. Đó là ít nhất một tháng trước khi Bắc Kinh chính thức thông báo sự tồn tại của một căn bệnh hô hấp mới với thế giới vào ngày 31 tháng 12 năm 2019.

• 2521. Cuối cùng thì các phương tiện truyền thông phải thừa nhận: những lo ngại rò rỉ virus SARS-CoV-2 từ phòng thí nghiệm Vũ Hán không phải là ‘thuyết âm mưu’

• 2526. Thông tin tình báo về nhân viên bị bệnh tại phòng thí nghiệm Vũ Hán bổ sung thêm bằng chứng cho cuộc tranh cãi về nguồn gốc COVID-19

Tiết lộ mang lại động lực mới cho những tuyên bố lâu nay rằng coronavirus mới – tên chính thức là SARS-CoV-2 – có nguồn gốc không phải tại chợ hải sản và động vật hoang dã Huanan ở Vũ Hán, hoặc tại bất kỳ vùng bình địa “Ground Zeros” nào khác, mà là thông qua một vụ rò rỉ trong một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.

Vậy liệu có phải thứ virus (hoặc một biến thể liên quan) đã lây nhiễm cho các thợ mỏ – và được biết là đã được nghiên cứu ở Vũ Hán – có thể là nguyên nhân của một đại dịch toàn cầu đã gây ra 168 triệu trường hợp được xác nhận và ít nhất 3,5 triệu người chết cho đến nay hay không?

Đó là một bước nhảy vọt đáng kể, để tạo ra một câu chuyện tường thuật phức tạp, nhưng có cơ sở để xem xét nghiêm túc, đặc biệt là sự tương đồng về gen giữa virus hang động ở Moijang và SARS-CoV-2 như tôi sẽ giải thích dưới đây.

Tất nhiên, đây không phải là lần đầu tiên lý thuyết “rò rỉ từ phòng thí nghiệm” được đưa ra làm nguyên nhân của đại dịch.

Đối với nhiều người, khả năng một loại virus mới xuất hiện trong chính thành phố nơi đặt các phòng thí nghiệm chuyên nghiên cứu về coronavirus luôn là một sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Nhưng những tuyên bố như vậy đã bị bác bỏ ít nhiều ngay từ đầu.

Người Trung Quốc đã mạnh mẽ lên án việc “chính trị hóa” đại dịch theo lối đổ thừa, và các chuyên gia trên toàn thế giới dường như ủng hộ thuyết “lan truyền từ động vật”. Điều này cho thấy virus rất có thể đã “nhảy” từ dơi (một nguồn chứa coronavirus) sang động vật trung gian và sau đó là người. Thật vậy, đây là cách mà hầu hết các loại virus lây nhiễm sang con người phát triển.

Tuy nhiên, giờ đây, cộng đồng khoa học – và các nhà lãnh đạo thế giới – đang suy nghĩ lại.

Hôm thứ Năm vừa qua, Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh cho các quan chức tình báo nỗ lực “gấp đôi” để xác định nguồn gốc của SARS-CoV-2 và báo cáo lại sau 90 ngày.

• 2536. Cả hai dự luật của Hạ viện Mỹ nhắm vào Trung Quốc sẽ khởi động cuộc điều tra về “nguồn gốc” coronavirus, cho phép các gia đình nạn nhân kiện Bắc Kinh

• 2538. THÔNG TIN ĐỘC QUYỀN: COVID-19 “KHÔNG có tổ tiên tự nhiên đáng tin cậy” và đã ĐƯỢC tạo ra bởi các nhà khoa học Trung Quốc, những người sau đó đã cố gắng che giấu dấu vết của họ bằng “kỹ thuật-đảo ngược”, để làm cho nó có vẻ giống như được sinh ra tự nhiên từ loài dơi, công bố nghiên cứu mới gây bùng nổ

Trong một cuộc phỏng vấn hồi đầu tháng, cố vấn y tế chính của ông, Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ, đã đồng ý rằng một cuộc đào thoát từ trong phòng thí nghiệm là “một khả năng có thể xảy ra”. Ông cho biết ông cũng sẽ hỗ trợ một cuộc điều tra thứ hai của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Cuộc điều tra đầu tiên vào tháng Giêng của các nhà khoa học phương Tây, được Bắc Kinh giám sát nghiêm ngặt từ đầu đến cuối, đã dẫn đến một báo cáo rằng sự cố phòng thí nghiệm ở Vũ Hán “rất khó” có khả năng gây ra đại dịch.

Tuy nhiên, nghiên cứu kỹ hơn báo cáo cho thấy “cuộc điều tra” chủ yếu xoay quanh các bài thuyết trình của các nhà khoa học Trung Quốc. Trong khi các nhà khoa học của WHO dành ba giờ để phỏng vấn Tiến sĩ Shi – bà ấy nói rằng không có coronavirus trong hang động Moijang và những người thợ mỏ “có thể” đã chết vì bệnh nấm – thì câu hỏi của họ sau đó đã bị chỉ trích là phiến diện.

Không có nghiên cứu độc lập nào được phép và các quan chức của WHO cũng không được phép xem xét kỹ lưỡng dữ liệu phòng thí nghiệm, nhật ký an toàn hoặc hồ sơ.

Ngay cả Tổng giám đốc của WHO, Tedros Ghebreyesus, cũng đồng ý rằng báo cáo kết quả là không đạt yêu cầu. Mười bốn quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, đã đưa ra một tuyên bố chung bày tỏ lo ngại rằng cuộc điều tra chưa đủ kỹ lưỡng.

Tuần này, Ravi Gupta, giáo sư vi sinh lâm sàng tại Đại học Cambridge và là cố vấn của Chính phủ Vương quốc Anh nói với báo The Telegraph rằng lý thuyết “rò rỉ từ phòng thí nghiệm” chưa được khảo sát đúng cách. Và trong một lá thư gửi cho tạp chí khoa học Science vào đầu tháng này, 18 trong số các nhà dịch tễ học và di truyền học hàng đầu thế giới, đã kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc đại dịch.

Điều thú vị là một trong những người ký tên là Giáo sư Ralph Baric, một nhà dịch tễ học và vi sinh học người Mỹ, người từng làm việc với Tiến sĩ Shi Zhengli và các đồng nghiệp của bà ấy ở Vũ Hán, để tạo ra một loại coronavirus nhân tạo lây nhiễm qua tế bào người trong phòng thí nghiệm. Theo ông là “cần phải điều tra nhiều hơn và minh bạch hơn để xác định nguồn gốc của đại dịch”.

Đương nhiên, Trung Quốc – nước đã nhiều lần phủ nhận rằng virus đã thoát ra khỏi một trong các phòng thí nghiệm của họ – rất tức giận với những đề xuất mới rằng một vụ rò rỉ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán là một yếu tố. Truyền thông nhà nước của họ nói rằng những tuyên bố của Mỹ về bệnh tật của các nhà khoa học Vũ Hán là “một lời nói dối trắng trợn, một âm mưu được tạo ra bởi các cơ quan tình báo và các phương tiện truyền thông Hoa Kỳ”.

Sau lời kêu gọi điều tra thêm của Biden, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington tuyên bố: “Các chiến dịch bôi nhọ và quay sang đổ lỗi đang trở lại, và thuyết âm mưu về’ rò rỉ từ phòng thí nghiệm’ đang nổi lên.”

Vậy chính xác thì chúng ta biết gì về khoảng 100 loại virus giống SARS mà Viện Virus học Vũ Hán được cho là đã cất giữ trong tủ đông của mình? Và cụ thể là những thứ thu được từ mỏ đồng cũ ở Vân Nam là gì?

Một phân tích của các nghiên cứu khoa học cho thấy rằng ít nhất bốn nhóm các nhà virus học Trung Quốc đã thu thập các mẫu từ mỏ, sau khi các công nhân khai thác bị ốm. Chín loại virus được cho là đã được tìm thấy và đã được gửi đến WIV để phân tích.

Một trong những loại virus, có nguồn gốc từ hậu môn của một con dơi móng ngựa, được Tiến sĩ Shi đặt tên là RaTG13. Loại RaTG13 phù hợp đến 96,2% đối với SARS-CoV-2 (nguyên nhân gây ra Covid-19), khiến nó có 10 đến 15 đột biến khác với virus Covid-19 – là loại cho đến nay là họ hàng gần nhất về mặt di truyền của nó.

Thêm vào sự hấp dẫn là một phân tích mới về đợt bùng phát ở Moijang và dữ liệu giải trình tự gen ở Trung Quốc của nhà virus học Jonathan Latham, giám đốc Dự án Nguồn lực Khoa học Sinh học có trụ sở tại New York, một công ty tư vấn nghiên cứu và phân tích.

Trong một bài báo được xuất bản vào đầu tháng này trên trang web của Bioscience, Independent Science News, Tiến sĩ Latham đã tiết lộ cách ông xem luận án sau đại học năm 2013 của một bác sĩ trẻ có tựa đề: Phân tích về sáu bệnh nhân bị viêm phổi nặng do vi rút không xác định gây ra.

Sau khi luận án được dịch, rõ ràng là tác giả, Li Xu, đã được giám sát trong nghiên cứu của anh bởi Giáo sư Qian Chuanyun, người làm việc tại khoa cấp cứu Bệnh viện Côn Minh, nơi những người thợ mỏ bị bệnh được điều trị. Bài báo kết luận rằng nguyên nhân rất có thể của đợt bùng phát là do coronavirus.

Tiến sĩ Latham viết: “.… có lẽ điều đáng ngạc nhiên nhất trong số tất cả những phát hiện xuất hiện từ bản dịch là các triệu chứng của thợ mỏ gần giống với triệu chứng của Covid-19”. Ông nghi ngờ có sự “che đậy” của người Trung Quốc, vì đây là tài liệu nghiên cứu duy nhất mà ông có thể tìm thấy đề cập đến vụ bùng phát năm 2012 đã giết chết các thợ mỏ.

Theo Latham, câu trả lời “whodunnit” (Ai đã làm điều đó) cho đại dịch có thể nằm ở sự hợp tác của Viện Vũ Hán với EcoHealth Alliance, Hoa Kỳ. Nhóm khoa học do chính phủ tài trợ được một nhà khoa học người Anh, Tiến sĩ Peter Daszak điều hành, trong vài năm đã hỗ trợ tài chính cho WIV trong việc săn tìm các loại virus mới nhằm dự đoán tốt hơn các bệnh mới xuất hiện.

• 2210. Truyền thông Australia lật tẩy các thành viên Nhóm chuyên gia WHO có quan hệ mờ ám với Trung Quốc

• 2206. WHO: từ bao che cho Trung Quốc lừa dối về Covid, đến lái mục tiêu sang … Đông Nam Á

Latham nói rằng, các nhà nghiên cứu Trung Quốc và Hoa Kỳ đã hợp tác trong nhiều năm về nghiên cứu rủi ro, song nội dung kết quả chưa từng được công khai vì lý do an ninh.

Các nhà khoa học Trung Quốc, theo ông, “đã phân lập, nuôi cấy và nghiên cứu các coronavirus chưa được công bố, được tìm thấy trong hang động. Nó có thể là phần nổi của một tảng băng trôi … Nhiều phòng thí nghiệm [có thể] đang phân lập, nuôi cấy hoặc nghiên cứu các coronavirus chưa được công bố”.

Một giả thuyết được Latham đưa ra là Covid-19 tiến hóa trong phổi của những người thợ mỏ bị bệnh. Các mẫu virus sau đó đã được các nhà nghiên cứu xử lý trong một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán và bằng cách nào đó, virus đã thoát ra và lây lan qua chợ Huanan, nơi chỉ cách viện nghiên cứu có hai dặm.

Một giả thuyết khác từ nhà virus học Trung Quốc Li-Meng Yan (Diêm Lệ Mộng) là RaTG13 đã được biến đổi gen để sử dụng trong những thí nghiệm được gọi là “tăng chức năng” (gain of function).

• 963. Nhà virus học Li-Meng Yan: “Tôi sẽ cung cấp tất cả các chứng cứ”

• 1081. Li-Meng Yan: Virus viêm phổi Vũ Hán không phải sinh ra trong tự nhiên

Điều này cho phép các chuỗi virus được kết hợp với nhau, do đó làm tăng thêm độc lực của chúng hoặc tạo điều kiện cho toàn bộ virus mới được phát triển.

Công việc như vậy gây tranh cãi, thường được thực hiện trong bí mật và được quân đội sử dụng.

Một báo cáo chưa được công bố của các nhà khoa học Anh và Na Uy dự kiến ​​sẽ tuyên bố rằng, bắt đầu từ khoảng năm 2008 ở Trung Quốc, một mô hình nghiên cứu có thể được phát hiện ra cho thấy “mánh khóe” hoạt động của các coronavirus.

 “WIV và EcoHealth Alliance đã không chịu chia sẻ những gì rõ ràng là nằm trong tủ đông lạnh và cơ sở dữ liệu của họ,” Latham cho biết.

“Các nhà khoa học tại WIV và EcoHealth Alliance càng tỏ ra ít cởi mở hơn, và họ càng tỏ ra né tránh các câu hỏi chính, thì sự nghi ngờ sẽ càng gia tăng về khả năng phạm tội tập thể của họ đối với bất cứ điều gì thực sự xảy ra ở Vũ Hán vào cuối năm 2019.” Trong khi đó, số lượng những người yêu cầu được biết chính xác  về chuỗi sự kiện đó hiện đang tăng lên từng ngày.

Richard Ebright, một nhà sinh học phân tử tại Đại học Rutgers và là chuyên gia hàng đầu về an toàn sinh học – là một trong 18 nhà khoa học hàng đầu đã ký vào bức thư trên tạp chí khoa học Science nói trên.

Tuần này, ông kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ ra trát đòi hầu tòa với bốn cơ quan chính phủ Mỹ đã từng trả tiền cho phòng thí nghiệm Trung Quốc nghiên cứu coronavirus, để tìm hiểu những gì họ biết và yêu cầu xem EcoHealth Alliance đã thu thập thông tin gì về coronavirus ở Trung Quốc.

Đồng thời, trong một động thái được coi là quan trọng, Facebook đã dỡ bỏ lệnh cấm đối với các bài đăng cho rằng virus là do con người tạo ra.

Trừ khi các nhà khoa học Trung Quốc đồng ý mở cơ sở dữ liệu của họ cho các nhà điều tra phương Tây, nghi phạm chính về sự xuất hiện của dịch bệnh sẽ vẫn là sự lây lan tự nhiên từ động vật hoang dã, hoặc vật được nuôi sang con người. Kể từ khi Covid xuất hiện, các nhà virus học Trung Quốc đã thử nghiệm hơn 80.000 con vật tại các trang trại, chợ và ngoài tự nhiên để tìm ra con vật trung gian, cho đến nay vẫn chưa thành công.

Và lỗ hổng lớn nhất trong lý thuyết lan tỏa tự nhiên vẫn là không có ổ chứa SARS-CoV-2 nào được xác định trong các đàn dơi gần Vũ Hán, hoặc trong một vật chủ trung gian.

“Chúng tôi không thể tìm thấy thứ quái nào ở bất cứ đâu cả,” Stanley Perlman, giáo sư vi sinh và miễn dịch học, tại Đại học Iowa, cho biết.  “Nó hóa ra phức tạp hơn người ta tưởng.” Điều này đưa chúng ta trở lại lý thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm.

Sự nhanh chóng mà lý thuyết này bị bác bỏ, trong những ngày đầu của đại dịch, đã bị đổ lỗi cho giả thiết rằng đại dịch là do cố ý – thậm chí có thể là một loại virus nhân tạo được phát tán có chủ đích – hơn là lời giải thích hoàn toàn có khả năng xảy ra là do ngẫu nhiên.

(Điều đó, cùng với sự tán đồng của Tổng thống Trump về một vụ rò rỉ phòng thí nghiệm là nguồn gốc của “vi rút Trung Quốc”, đã khiến nhiều học giả phe Cánh tả dậy sóng chỉ trích.)

Viết trên tờ The Spectator tuần này, cây viết về khoa học Matt Ridley cho biết hai giả thuyết khác nhau đã gây ra sự lẫn lộn: “ … rằng virus có thể đã trốn thoát khỏi một phòng thí nghiệm đang công khai thực hiện nghiên cứu nhằm ngăn chặn đại dịch, hoặc một dự án bí mật nhằm tạo ra một loại virus quái dị để sử dụng làm vũ khí sinh học đã thất bại hoặc đã thành công.

Lý thuyết sau vẫn không thể tin được; trước đây chưa bao giờ có chuyện đó.”

Và những vụ rò rỉ trong phòng thí nghiệm không phải là không thể biết. Vào năm 2003/2004, các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu loại virus Sars đầu tiên (và ít lây nhiễm hơn nhiều) đã bị lây bệnh tại các phòng thí nghiệm ở Đài Loan, Singapore và Bắc Kinh.

Tuy nhiên, các nhà khoa học khác vẫn hoài nghi. Angela Rasmussen, một nhà virus học tại Trung tâm Y tế Toàn cầu Georgetown ở Washington DC, nằm trong số nhiều người tiếp tục bác bỏ ý tưởng rò rỉ phòng thí nghiệm.

“[Đó là] một thuyết âm mưu, thứ phải cần đến nhiều người âm mưu che giấu nó để có thể trở thành sự thật. Có nhiều biện pháp bảo vệ được áp dụng để đảm bảo [một cuộc chạy trốn trong phòng thí nghiệm] không xảy ra.”

“Không có dữ liệu mới nào chỉ ra rằng đó là nguyên nhân. Một vụ đào thoát từ trong phòng thí nghiệm luôn là hợp lý nhưng không có bằng chứng mới. Những người ủng hộ đã coi bằng chứng cũ như thể nó mới. Điều đó không đột nhiên mang lại cho nó sự tín nhiệm mới mà nó đã không có trước đây.”

Dù sự thật là gì, thì việc xác định xem Con người hay Thiên nhiên đã phải chịu trách nhiệm về sự giải thoát loại virus này trên thế giới, là yếu tố quan trọng trong việc ngăn chặn hoặc chống lại đại dịch tiếp theo.

Tác giả: John Vidal, một chuyên gia môi trường, hiện đang nghiên cứu một cuốn sách về mối liên hệ giữa Thiên nhiên và Bệnh tật.