2857. Chính sách đối ngoại hai hướng của Tập Cận Bình

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu tại lễ kỷ niệm 110 năm Cách mạng Tân Hợi, ở Bắc Kinh, ngày 9/10.

Mục đích của ông ta không phải là bắt đầu một cuộc chiến tranh để làm chệch hướng sự chú ý trong nước khỏi nhiều cuộc khủng hoảng.

THE WALL STREET JOURNAL by Walter Russell Mead – Oct. 11, 2021

Ba Sàm lược dịch

Tập Cận Bình đã khiến cả thế giới sửng sốt cuối tuần qua.

Bài phát biểu ngày 9 tháng 10 của nhà lãnh đạo Trung Quốc không có gì phải nghi ngờ về cam kết của ông đối với việc cuối cùng sẽ thống nhất Đài Loan vào Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Nhưng chính những gì Chủ tịch Tập không nói và bối cảnh mà ông không nói thì đó mới là điều quan trọng nhất.

Căng thẳng ở Đài Loan đã gia tăng trong nhiều tháng. Trong một bài phát biểu quan trọng nhân kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc, được phát biểu tại Quảng trường Thiên An Môn vào tháng 7, ông Tập đã hứa sẽ “đánh bại hoàn toàn” bất kỳ nỗ lực nào nhằm giành độc lập cho Đài Loan. Trong một lá thư chúc mừng Eric Chu được bầu chọn với tư cách là lãnh đạo đảng đối lập chính của Đài Loan, ông Tập gọi tình hình trên hòn đảo này là “phức tạp và nghiệt ngã”. Vào cuối tuần của ngày Quốc khánh 1 tháng 10 của Trung Quốc, kỷ lục 149 máy bay quân sự của Bắc Kinh đã bay vào vùng nhận dạng phòng không của hòn đảo.

Không khó để tìm ra lý do cho sự giận dữ của Bắc Kinh. Vài tuần sau khi Australia giúp hình thành quan hệ đối tác Aukus, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott đã có chuyến thăm tới Đài Loan. Một thượng nghị sĩ Pháp đã đến thăm hòn đảo được gọi là đất nước Đài Loan. Thủ tướng sắp tới của Nhật Bản thông báo rằng chính trị gia lâu năm ủng hộ Đài Loan Nobuo Kishi sẽ nắm giữ vị trí quốc phòng trong chính phủ mới. Trong tháng này, một phái đoàn lớn của Đài Loan dự kiến ​​sẽ đến thăm Đông và Trung Âu, nơi Lithuania đã lôi kéo sự giận dữ của Bắc Kinh bằng cách cho phép Đài Loan mở văn phòng ngoại giao. Một cuộc tập trận hải quân chung của sáu quốc gia gần đây ở Biển Philippines nhằm báo hiệu quyết tâm ngày càng tăng của các đồng minh.

Đáng chú ý hơn, vào tuần trước, tờ báo này đã đăng tải thông tin rằng lực lượng thủy quân lục chiến và lực lượng đặc biệt của Hoa Kỳ đã luân phiên thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện trên đảo trong hơn một năm. Những giọng nói hiếu chiến của Bắc Kinh, phát biểu trên tờ Thời báo Hoàn cầu, đã gọi sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Đài Loan là “lằn ranh đỏ không thể vượt qua”, và cảnh báo rằng trong trường hợp xảy ra chiến tranh ở eo biển Đài Loan, “những quân nhân Hoa Kỳ đó sẽ là những kẻ đầu tiên bị loại bỏ.

Với tất cả những diễn biến đó, sự kiềm chế tương đối trong bài phát biểu mới nhất của ông Tập là điều đáng chú ý. Đó là một bài phát biểu mà Đặng Tiểu Bình có thể đã đưa ra, đề cập đến sự thống nhất hòa bình dựa trên cơ sở “một quốc gia, hai chế độ” mà không có mối đe dọa quân sự rõ ràng. Và sau cuộc hội đàm mới nhất của cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan với nhà ngoại giao Trung Quốc Dương Khiết Trì, Tổng thống Biden và ông Tập vẫn đang sắp có một cuộc gặp thượng đỉnh ảo vào mùa thu này.

Bởi vậy, tại sao lại có các tín hiệu hỗn hợp? Tại sao lại leo thang các cuộc xâm nhập vào không phận gần Đài Loan trong khi lại giảm nhẹ giọng điệu?

Câu trả lời nằm trong tất cả mọi thứ liên quan đến chính trị trong nước.

Trung Quốc đang đối mặt với những hoàn cảnh khó khăn. Giữa lúc nhà phát triển bất động sản khổng lồ Evergrande đối mặt với khả năng sụp đổ, các cuộc đàn áp đối với giới công nghệ, và các doanh nghiệp khác đã tiêu tán hơn 1 nghìn tỷ đô la giá trị tài sản và khiến các công ty lo lắng về những động thái tiếp theo của Đảng Cộng sản. Đồng thời, một cuộc khủng hoảng năng lượng lớn đã gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng trên phần lớn Trung Quốc, trong khi biến thể Delta dễ lây truyền hơn buộc phương pháp kiểm soát đại dịch của Trung Quốc phải áp dụng thử nghiệm khắc nghiệt nhất.

Đảng Cộng sản Trung Quốc được cho là sẽ đưa nước này đến một kỷ nguyên mới cởi mở và sung túc. Nhưng đó không thể là những gì trông giống như chuyện một gia đình trung lưu đã đầu tư tiền tiết kiệm của họ vào những sản phẩm của tập đoàn Evergrande, và những người phải đi bộ lên cầu thang, vì mất điện, để vào căn hộ tầng 10 đắt đỏ của mình.

Để giữ cho nền kinh tế vận hành, Trung Quốc phải ve vuốt các nước láng giềng chứ không phải tát họ. Đe dọa và xúc phạm Úc là điều rất tốt, nhưng một khi các nhà máy điện của quý vị nằm trên Vành đai Gỉ sét Trung Quốc hết nhiên liệu, quý vị cần có than của Úc để tiếp tục bật sáng đèn. Theo quan điểm của Bắc Kinh, đây sẽ là thời điểm tồi tệ cho một cuộc khủng hoảng lớn về Đài Loan.

Nhưng đảng cũng cần giữ cho quan điểm dân tộc chủ nghĩa được hâm nóng ở quê nhà. Trung Quốc Cộng sản được cho là một siêu cường đang trỗi dậy mà những kẻ khác phải sợ hãi và tôn trọng. Bắc Kinh không thể chấp nhận để bị coi như thể họ đang bị thuần thục, phải chấp nhận sự xâm lấn của nước ngoài vào Đài Loan.

Và vì vậy, ông Tập dường như đã quyết định, về một chính sách đối ngoại hai hướng. Các cuộc xâm nhập hoành tráng vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan và cuộc nói chuyện cứng rắn trong bài phát biểu hồi tháng 7 của ông Tập đã vẽ nên bức tranh về một nhà lãnh đạo mạnh mẽ chống lại thế giới. Tuy nhiên, mục tiêu là đe dọa bình đao mà không cần dấy binh giao tranh, trong khi Bắc Kinh chờ đợi thời điểm tốt hơn.

Đây là một bước tạm dừng, không phải là một sự thay đổi hướng. Không có dấu hiệu nào cho thấy Bắc Kinh đang xem xét lại các giả định cơ bản của thời Tập Cận Bình, rằng Trung Quốc đang trỗi dậy trong khi Mỹ thì suy sụp.

Trước khi nghiêm túc suy nghĩ lại về các chính sách hiện tại của Bắc Kinh về đàn áp trong nước và cạnh tranh gay gắt ở nước ngoài, các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ cần được nhìn thấy bằng chứng rằng, Hoa Kỳ có khả năng phục hồi hơn là người ta tưởng, và mô hình kinh tế nội địa của Trung Quốc kém mạnh mẽ hơn những gì ta vẫn nghĩ.

5 comments

Trả lời

Điền thông tin vào ô dưới đây hoặc nhấn vào một biểu tượng để đăng nhập:

WordPress.com Logo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản WordPress.com Đăng xuất /  Thay đổi )

Twitter picture

Bạn đang bình luận bằng tài khoản Twitter Đăng xuất /  Thay đổi )

Facebook photo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản Facebook Đăng xuất /  Thay đổi )

Connecting to %s

Trang web này sử dụng Akismet để lọc thư rác. Tìm hiểu cách xử lý bình luận của bạn.