The Washington Post Opinion by the Editorial Board – Yesterday at 3:33 p.m. EDT

(Bài xã luận của Ban biên tập báo)

Ba Sàm lược dịch

Quá nhiều câu hỏi vẫn chưa được giải đáp về nguồn gốc của đại dịch. Mặc dù cánh cửa của Trung Quốc vẫn đóng, nhưng có những con đường đáng kể và đầy hứa hẹn để điều tra ở Hoa Kỳ.

Hai giả thuyết chính về nguồn gốc của virus là sự lây lan từ động vật sang người, có lẽ với vật chủ trung gian, hoặc nó bị rò rỉ hoặc thoát ra từ một tai nạn trong phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. Viện Virus Vũ Hán (WIV) là một trong những trung tâm nghiên cứu về virus coronavirus dơi lớn trên thế giới và đang phát triển các biến thể biến đổi gen có thể lây nhiễm sang các tế bào phổi của con người.

Sự lan tỏa của động vật là một lời giải thích hợp lý dựa trên kinh nghiệm lịch sử, và các nhà khoa học nên theo đuổi nó một cách mạnh mẽ.

Nhưng những nỗ lực tương tự cũng phải được thực hiện để khám phá xem liệu một sự phóng thích từ trong phòng thí nghiệm hoặc sự lây nhiễm có dẫn đến đại dịch hay không.

Peter Daszak, chủ tịch của EcoHealth Alliance, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại New York, đã tổ chức một chương trình nghiên cứu kéo dài 5 năm do Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) tài trợ, để nghiên cứu về virus dơi và nguy cơ lây lan tiềm ẩn đối với con người, với sự tham gia đáng kể của WIV và nhà khoa học của tổ chức này, Shi Zhengli (Thạch Chính Lệ – biệt danh Người đàn bà dơi). Chính phủ Trung Quốc, bà Shi và ông Daszak đều khẳng định phòng thí nghiệm không thể là nguồn lây lan đại dịch. Ông Daszak đã đặc biệt tích cực trong việc thúc đẩy giả thuyết lan truyền từ động vật và công kích vụ rò rỉ trong phòng thí nghiệm, coi nó như là một “thuyết âm mưu”.

Tuần trước, có thông tin tiết lộ rằng EcoHealth Alliance vào tháng 8 đã nộp báo cáo về nghiên cứu của mình trong năm 2018-2019 – báo cáo đã trễ hai năm. Điều đáng ngạc nhiên này là nó trùng với khoảng thời gian hai năm xảy ra đại dịch và những tranh luận gay gắt về nguồn gốc của virus. Không có lý do nào được đưa ra để giải thích sự trùng hợp đó. Ông Daszak đã không trả lời câu hỏi của chúng tôi.

Bản báo cáo bị trễ hạn đó đã mô tả các thí nghiệm, được NIH phê duyệt trước, để kiểm tra khả năng lây nhiễm của các virus đã được dùng thao tác biến đổi rồi cấy lên những con chuột có các tế bào giống với tế bào trong hệ hô hấp của con người. Các thao tác này làm cho virus có khả năng gây chết chuột nhiều hơn.

Mặc dù NIH tiếp tục khăng khăng rằng cách làm đó không giống với định nghĩa về nghiên cứu “tăng chức năng” (“gain of function”, là cách đang bị cấm ở Mỹ – ND) và không thể dẫn đến đại dịch, song chắc chắn nó phải đáp ứng các yêu cầu của chính phủ Hoa Kỳ về việc phải giám sát chặt chẽ hơn.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều chưa biết. Không có bằng chứng trực tiếp về sự tràn lan dịch từ động vật, cũng như rò rỉ trong phòng thí nghiệm.

Nhưng những câu hỏi chưa được giải đáp liên tục xuất hiện về ông Daszak và WIV (Viện virus Vũ Hán). Ông là trung tâm của cuộc tranh luận công khai về nguồn gốc virus, là người Mỹ duy nhất được cử tham gia phái bộ chung của Tổ chức Y tế Thế giới – Trung Quốc.

Tại sao ông ta không tiết lộ đề xuất của mình cho Cơ quan Dự án Nghiên cứu Cao cấp về Quốc phòng (DARPA) vào năm 2018, để nghiên cứu về các coronavirus dơi với WIV và những người khác, trong đó đề nghị áp dụng kỹ thuật sửa đổi các protein đột biến của chimeric virus (loại virus đã được tác động để biến đổi) có thể khiến chúng lây nhiễm sang các tế bào của con người theo cách mà chủng đại dịch đã diễn ra?

Ông ta biết gì về cơ sở dữ liệu của virus mà WIV đã chuyển sang ngoại tuyến (không đưa lên Internet nữa) vào năm 2019 và không bao giờ đưa trở lại? Ông ta có biết nghiên cứu nào mà WIV có thể đã tự mình thực hiện, trong hoặc sau sự hợp tác của họ không? Những gì đã được thực hiện tại WIV trong những tháng trước đại dịch?

Ông Daszak phải trả lời những câu hỏi này trước Quốc hội. Các khoản tài trợ của ông là quỹ liên bang, và việc Quốc hội nhấn mạnh vào trách nhiệm giải trình và tính minh bạch là hoàn toàn phù hợp. Ông ta cũng có thể giúp thế giới hiểu những gì thực sự đã xảy ra ở Vũ Hán.

---

Liên quan:

• 2542. Nhân vật chủ chốt trong viện nghiên cứu Vũ Hán cảm ơn Fauci vì đã hạ thấp giả thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm

• 2587. TS. Fauci phủ nhận việc các nhà khoa học đã “cố tình đàn áp” những người đưa ra lý thuyết Covid rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán

• 2791. Tạp chí y khoa hàng đầu thế giới Lancet, từng đứng về phía Trung Quốc và nhiều nhà khoa học tiếng tăm, tham gia tấn công thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm, nay đã phải lật ngược quan điểm của mình

• 2832. Họ đang giấu giếm điều gì? Vào thời điểm bắt đầu đại dịch Covid, nhiều nhà khoa học tin rằng nó có khả năng bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán – cho đến khi một hội nghị đã làm thay đổi quyết định của họ. Chúng tôi đã đòi có được các email về vụ việc

• 2867. Fauci bị cáo buộc đã đánh lừa chính quyền Trump về nghiên cứu tăng chức năng ở Vũ Hán