Newsweek BY CARLY MAYBERRY AND PAUL BOND ON 1/4/22

Ba Sàm lược dịch

“Không có giải pháp nào chung cho toàn liên bang cả“, Tổng thống Joe Biden nói với các thống đốc bang vào tuần trước, trong lúc phải đối phó với các trường hợp COVID tăng vọt từ biến thể Omicron, dấu hiệu tổn hại mới nhất trong đại dịch coronavirus. “Vấn đề này sẽ được giải quyết ở cấp tiểu bang.“

Đó chính xác là những gì Tổng thống Donald Trump lúc bấy giờ đã nói vào năm 2020. Trong khi vận động tranh cử tổng thống, Biden cáo buộc Trump “không có kế hoạch” để đánh bại COVID, trong khi bản thân ông ta lại đã làm như vậy.  

Giờ đây, với sự đảo ngược rõ ràng những gì ông từng nêu ra trong thông điệp của mình khi tranh cử tổng thống, Biden dường như đang chuyển hướng, làm theo đúng những cách thức mà người tiền nhiệm của mình đã ủng hộ. Bởi vào tháng 4 năm 2020, Trump đã nói rằng chính phủ liên bang nên đóng một vai trò “hậu thuẫn” cho bất kỳ bang nào trong chọn lựa riêng của họ về cách kiểm soát các trường hợp khẩn cấp liên quan sức khỏe.

“Thông điệp của tôi với các thống đốc rất đơn giản. Nếu bạn cần điều gì đó, hãy nói ra điều đó”, Biden tuyên bố vào ngày 27/12/2021.

Việc Trump xử lý đại dịch đã bị chỉ trích rộng rãi – bởi Đảng Dân chủ, giới truyền thông, các đồng minh và đối thủ nước ngoài, cũng như một số người trong đảng của ông. Đó là yếu tố then chốt, thậm chí có lẽ là yếu tố quyết định, cho thất bại của ông ta trước Biden trong cuộc bầu cử vào tháng 11/2020.

Sự thừa nhận ngầm của Biden rằng Trump đã đúng khi xác định lối thoát cho một phản ứng trước đại dịch toàn liên bang, và lời khen ngợi rõ ràng của ông vào tháng trước đối với thông điệp của Trump về vaccine, đã đặt ra câu hỏi: Còn những điều gì khác nữa mà Trump có thể đã đúng?

Trump, tất nhiên, đã mắc phải một số điều sai lầm khủng khiếp. Các cuộc họp báo lan man của ông ta đã dẫn đến thông tin sai lệch, bao gồm cả khi ông gợi ý rằng tiêm thuốc khử trùng vào người có thể giúp chống lại COVID. Việc ông sử dụng hydroxychloroquine như một phương pháp điều trị COVID khiến nhiều người trong cộng đồng y tế hoang mang. Trump đã sai khi khen ngợi Trung Quốc vào đầu năm 2020 về khả năng xử lý ổ dịch. Và ông ta đã cố tình hạ thấp nguy cơ nhiễm virus ở nơi công cộng, sau khi nhận được thông tin tình báo về phạm vi thực sự của thảm họa. Đối với những sai lầm và tính toán sai lầm này, ông ta đã bị lên án một cách chính đáng.

• 2565. Trump có đúng khi nói về thuốc hydroxychloroquine (ký ninh) không? Nghiên cứu mới cho thấy thuốc được chào mời bởi cựu tổng thống có thể làm tăng tỷ lệ sống sót trước COVID lên 200%

Thế nhưng, một số quan điểm khác của Trump về đại dịch từng bị chỉ trích rộng rãi thì giờ đây chúng lại có vẻ hợp lý hơn, và thậm chí có thể còn như lời tiên tri. Một số đã được thông qua bởi những người chỉ trích ông hung tợn nhất trên các phương tiện truyền thông và bởi các chính trị gia phản đối ông.

Vaccine

Trump đã nói nhiều lần trong năm 2020 rằng “Chiến dịch Thần tốc” của ông (Operation Warp Speed) sẽ có một loại vaccine sẵn sàng vào cuối năm nay. Những người “kiểm tra sự thật” trên toàn bộ phương tiện truyền thông (cùng với Tiến sĩ Anthony Fauci) đã tự cho rằng dự báo của ông là sai hoặc gây hiểu lầm.

Kamala Harris, ứng cử viên phó tổng thống vào thời điểm đó, đã được hỏi trên CNN vào ngày 7 tháng 9 năm 2020, là liệu bà có sử dụng một loại vaccine được phát triển thông qua Chiến dịch Thần tốc ​​hay không, và bà ta nói, “Tôi nghĩ đó sẽ là một vấn đề đối với tất cả chúng ta. Tôi sẽ nói rằng tôi sẽ không tin tưởng Donald Trump.“

Biden, khi tranh cử tổng thống, cho biết vào ngày 6 tháng 8 năm 2020, rằng vaccine của Chiến dịch Thần tốc ​​”không có khả năng vượt qua tất cả các thử nghiệm … và các thử thách cần thiết.”

Vào tháng 5 năm đó, một cuộc kiểm tra sự thật của NBC News đã tuyên bố rằng “các chuyên gia nói rằng việc phát triển, thử nghiệm và sản xuất (vaccine) cho công chúng vẫn phải cần ít nhất 12 đến 18 tháng nữa và bất cứ cách nào nhanh hơn đều sẽ là một phép màu y học.”

Nhưng bảy tháng sau, vào tháng 12 năm 2020, FDA đã ban hành Giấy phép Sử dụng Khẩn cấp cho cả vaccine Pfizer và Moderna và những mũi tiêm đầu tiên đã được thực hiện vào ngày 15 tháng 12, đúng như Trump đã dự báo.

Biden và phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki đều thừa nhận vai trò của Trump trong nỗ lực tiêm chủng sau khi ông liên tục quảng bá cho các mũi tiêm nhắc lại, giữa nỗi tủi nhục của một số người trong bộ tham mưu của ông, trong tháng này.

Lý thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán

Trump đã bị xua đuổi trong tư cách là một nhà lý thuyết âm mưu và bị cáo buộc là một kẻ phân biệt chủng tộc vì đã đổ lỗi cho Trung Quốc gây nên đại dịch Covid, và quảng bá giả thuyết rằng virus có thể đã thoát ra khỏi Viện Virus học Vũ Hán. Các nhà mạng xã hội và nhiều phương tiện truyền thông gọi thuyết đó là thứ “khoa học được dàn xếp” mà ông ta đã sai.

• 2521. Cuối cùng thì các phương tiện truyền thông phải thừa nhận: những lo ngại rò rỉ virus SARS-CoV-2 từ phòng thí nghiệm Vũ Hán không phải là ‘thuyết âm mưu’

• 2533. Sự kiểm duyệt của Facebook đối với câu chuyện phòng thí nghiệm Vũ Hán cho thấy “bản chất xấu xí thực sự của nó”: Gã khổng lồ công nghệ bị lên án vì “lấy lòng Trung Quốc” và bóp nghẹt quyền tự do ngôn luận bằng lệnh cấm – điều đó chỉ bị bãi bỏ sau khi Biden ra lệnh mở cuộc điều tra về nguồn gốc coronavirus

• 2540. Làm thế nào mà Biden lại quay lại chấp nhận lý thuyết về rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán

Một năm sau, câu chuyện đã thay đổi. Sự nghi ngờ của Trump đối với phòng thí nghiệm Vũ Hán hiện đang là xu hướng chủ đạo. Sự tức giận của quốc tế đối với trò ngụy biện của Trung Quốc về nguồn gốc của đại dịch đã sôi sục.

Biden ra lệnh cho các cơ quan tình báo Mỹ điều tra nguồn gốc của đại dịch, bao gồm cả lý thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm. Và trong khi cuộc điều tra đó không có kết quả, một nhóm các thám tử nghiệp dư được gọi là DRASTIC (QUYẾT LIỆT) đã thu thập rất nhiều bằng chứng, trong đó cho thấy rằng tính khoa học của lý thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm là đúng đắn chứ không phải là sự sắp đặt.

• 2902. Đây có phải là bằng chứng cuối cùng về việc Trung Quốc đã tạo ra Covid? Một nhóm các “thám tử” trực tuyến đã chiến đấu để khám phá xem liệu virus này có được chế tạo bởi các nhà khoa học trong phòng thí nghiệm Vũ Hán hay không

Nhờ nhóm DRASTIC, giờ đây chúng ta biết rằng Viện Virus học Vũ Hán (WIV) đã có một bộ sưu tập phong phú các coronavirus, được thu thập qua nhiều năm sục sạo trong các hang dơi, và nhiều loại trong số đó — bao gồm cả họ hàng gần nhất được biết đến với thứ virus trong đại dịch này, SARS-CoV- 2 — đến từ một giếng mỏ, nơi ba người đàn ông chết vì nghi ngờ mắc bệnh giống SARS vào năm 2012.

Chúng ta biết rằng WIV đã tích cực làm việc trên những loại virus này, sử dụng các giao thức không đủ độ an toàn, theo những cách có thể gây ra đại dịch, và phòng thí nghiệm và các nhà chức trách Trung Quốc đã phải cố gắng hết sức để che giấu những hoạt động này.

• 2867. Fauci bị cáo buộc đã đánh lừa chính quyền Trump về nghiên cứu tăng chức năng ở Vũ Hán

• 2954. Bắc Kinh đang thoát khỏi tình trạng của kẻ giết người hàng loạt toàn cầu với sự đồng ý – và có thể cả sự cộng tác vô tình – của chính phủ của Hoa Kỳ

Chúng ta biết rằng những ca bệnh đầu tiên xuất hiện vài tuần trước khi bùng phát tại khu chợ bán đồ tươi sống Huanan ở Vũ Hán, nơi từng được cho là nguồn gốc của đại dịch.

Tất nhiên, không có điều gì chứng minh rằng đại dịch bắt đầu từ phòng thí nghiệm Vũ Hán: hoàn toàn có thể là không. Nhưng bằng chứng do DRASTIC thu thập được tương đương với cái mà các công tố viên gọi là căn nguyên có thể xảy ra — một sự kiện được dựa trên bằng chứng mạnh mẽ giúp cho một cuộc điều tra đầy đủ.

• 2805. COVID BỊ CHE ĐẬY ? Bệnh viện quân đội Trung Quốc, chỉ cách phòng thí nghiệm Vũ Hán một dặm, ‘đã điều trị cho bệnh nhân Covid, BA TUẦN trước khi Trung Quốc cảnh báo với thế giới’

Những bước phát triển này đã buộc những người chỉ trích Trump phải quay ngược 180 độ trong tình trạng khó xử. Báo chí đã đính chính câu chuyện, Facebook ngừng kiểm duyệt các bài đăng cho thấy virus có thể là do con người tạo ra, và PolitiFact đã vội vã xóa bỏ một câu trong mục “kiểm tra sự thực”, trong đó gọi lý thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm là “đã bị lật tẩy”.

Vào ngày 11 tháng 5 năm 2021, Fauci được Thượng nghị sĩ Rand Paul trên Đồi Capitol (Quốc hội) hỏi liệu virus có thể phát ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán hay không và Fauci đã trả lời, “Khả năng chắc chắn là có, và tôi hoàn toàn ủng hộ việc điều tra đầy đủ.“

• 3018. Trung Quốc “có thể đã thiết kế Covid” và nguồn gốc của nó “có khả năng” từ phòng thí nghiệm Vũ Hán

• 3051. Vì sao Trung Quốc không bị trừng phạt vì Covid-19

Phong tỏa

Trump phản đối bất kỳ kiểu phong tỏa nào đối với toàn liên bang.

Sau khi kết thúc làn sóng đại dịch ở New York vào mùa xuân năm 2020, ông đã khuyến khích mở cửa trở lại trên toàn quốc. Ông ủng hộ những người biểu tình chống phong tỏa ở phần lớn các bang thuộc đảng Dân chủ và liên tục nói rằng “không nên để cách chữa trị lại gây ra hậu quả tồi tệ hơn căn bệnh“, khi ông đề cập đến hậu quả kinh tế và xã hội của các phương pháp hạn chế hoạt động do COVID. Vào thời điểm đó, Biden và nhiều người đã phỉ báng Trump.

Chính quyền Biden đã không lãng phí thời gian để vạch ra các kế hoạch đối phó với coronavirus, bao gồm việc tăng cường xét nghiệm COVID, một quy định đeo khẩu trang cho toàn quốc và khả năng phong tỏa trên toàn quốc.

“Chúng ta vẫn đang đối mặt với một mùa đông rất đen tối …” Tổng thống đắc cử Biden nói trong một thông điệp trên truyền hình, khi nêu tên ban cố vấn COVID-19 của mình. Họ bao gồm cựu bác sĩ phẫu thuật, Tiến sĩ Vivek Murthy, người trong một cuộc phỏng vấn với ABC News đã không loại trừ sẽ phải có một cuộc phong tỏa. Tiến sĩ Michael Osterholm, cố vấn của Biden, trong một bài báo trên tờ New York Times hồi tháng 8 đã lập luận bảo vệ một cuộc phong tỏa toàn quốc để chặn đứng virus lây lan nếu như chính phủ chi trả cho người lao động bị mất việc.

Vào mùa thu năm 2021, Biden và hầu hết trong chính quyền của ông đều đứng về phía của Trump trong cuộc tranh luận.

Khi công bố kế hoạch hành động mùa đông COVID của mình vào tháng 12, Biden nói rõ ràng rằng nó sẽ không có việc đóng cửa hoặc phong tỏa, mà tập trung vào vaccine, các mũi tiêm tăng cường và xét nghiệm.

“… Nó không bao gồm việc ngừng hoạt động hoặc phong tỏa mà là tiêm chủng rộng rãi và những liều tăng cường và xét nghiệm và nhiều hơn nữa”, Biden nói trong bài phát biểu trước công chúng, lưu ý 5 hành động chính mà ông sẽ thực hiện, bao gồm mở rộng chiến dịch tiêm chủng tăng cường quốc gia, khởi động nhiều phòng tiêm chủng và làm các xét nghiệm miễn phí tại nhà. “Điểm mấu chốt: Mùa đông này, bạn sẽ có thể xét nghiệm miễn phí trong điều kiện thoải mái tại nhà của mình và có được một chút yên tâm.“

Học tập từ xa

Vào tháng 5 năm 2020, Trump kêu gọi các trường học mở cửa trở lại càng sớm càng tốt. Sau đó, vào tháng 7, ông một lần nữa nhấn mạnh đến việc mở cửa trở lại các trường học, trong khi liên đoàn giáo viên và nhiều nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ lại thúc đẩy việc học tập từ xa, với lý do thực tế phức tạp và gây lẫn lộn dẫn đến lây truyền virus.

Vào tháng 1 năm 2021, trong một cuộc họp báo, Biden khẳng định ông muốn các trường mở cửa trở lại khi đảm bảo an toàn, đồng thời lặp lại quan điểm của công đoàn giáo viên quốc gia vào thời điểm đó.

Kể từ đó, một phân tích của công ty tư vấn quản lý McKinsey & Company cho thấy những tác động đáng kể đối với học sinh hệ 12 năm. Tính trung bình vào cuối năm học, những học sinh nhận được cách giáo dục thông qua học tập từ xa bị tụt lại với 5 tháng đối với môn toán và 4 tháng với môn đọc. Nó cũng cho thấy bằng chứng rằng học tập từ xa góp phần tăng thêm những thách thức trong học tập và đặc biệt khó khăn đối với những sinh viên có nhiều trở ngại trong học tập và thiếu nguồn lực.

Trẻ em ở độ tuổi trung học phổ thông có xu hướng bỏ học nhiều hơn và người cao niên ít có khả năng đi học các chương trình giáo dục đại học hoặc sau trung học.

Ngoài ra, nghiên cứu còn mô tả biểu hiện xúc cảm của học sinh nói chung là xấu đi, với hơn 35% phụ huynh lo lắng về sức khỏe tâm thần của con họ.

“Chúng ta muốn con mình tới trường và chúng tôi sẽ thực hiện các bước mới để đảm bảo chúng được đi học — mọi việc vẫn tiến triển như thế”, Biden nói trong cuộc họp báo tháng 12, lưu ý việc CDC xem xét các phương pháp tiếp cận như chính sách “xét nghiệm để được đi học”, điều đó sẽ cho phép học sinh ở lại lớp học và được xét nghiệm thường xuyên khi có một trường hợp dương tính xuất hiện. Biden cũng nhấn mạnh với các bậc cha mẹ nên tiêm phòng cho con mình.

Trong phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Ba vừa qua, Biden một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của vaccine, tiêm nhắc lại và deo khẩu trang khi các trường hợp biến thể Omicron tiếp tục tăng và cho biết ông cam kết đảm bảo cho các trường học được mở cửa.

“Chúng tôi biết rằng con cái của chúng tôi có thể được an toàn khi đến trường”, Biden nói sau cuộc họp với đội phản ứng COVID-19 của Nhà Trắng như Newsweek đã đưa tin. “Đó là lý do tại sao tôi tin rằng các trường học vẫn nên mở cửa.”

Ông cũng cho rằng các trường học trên khắp Hoa Kỳ nên có các nguồn lực cần thiết để tiếp tục nhận hướng dẫn trực tiếp từ Luật Kế hoạch Giải cứu Hoa Kỳ, đã được thông qua vào tháng 3 năm ngoái. Đó là vì hơn 2.700 trường học vẫn đóng cửa trong tuần này sau kỳ nghỉ đông, sau khi các trường hợp nhiễm mới tăng vọt trong kỳ nghỉ do tập trung đông người.

Hạn chế du lịch

Vào ngày 31 tháng 1 năm 2020, Trump nói rằng bắt đầu từ ngày 2 tháng 2, ông sẽ hạn chế nghiêm ngặt việc du lịch đi và đến từ Trung Quốc, nơi xuất phát COVID.

Thông báo đó đã khiến Biden tweet rằng “chúng ta đang ở giữa một cuộc khủng hoảng với coronavirus. Chúng ta cần đi đầu cùng với khoa học – chứ không phải là với bản lý lịch về chứng rối loạn thần kinh, bài ngoại và gây hoang mang sợ hãi của Donald Trump”.

Trung lúc đó thì Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra một “khuyến nghị chống lại các hạn chế du lịch,” và một số phương tiện truyền thông đã tán thành ý kiến ​​này. Ví dụ như báo Vox đã viết ngay trước thông báo của Trump rằng “bằng chứng về các lệnh cấm du lịch đối với các bệnh như coronavirus là rất rõ ràng: Chúng không có tác dụng.”

Nhưng vào tháng 4 năm 2021, Biden đã đi theo sự dẫn dắt của các quốc gia khác, và Hoa Kỳ đã ban hành các hạn chế mới đối với việc du lịch đi và đến từ Trung Quốc, và báo Vox đã bổ sung thêm một ghi chú vào câu chuyện 14 tháng tuổi của mình (tức viết thêm vào bài báo nói trên), rằng: “Bài báo này, được đăng tải vào tháng 1 năm 2020, không phản ánh kết quả nghiên cứu khoa học mới nổi lên xung quanh việc hạn chế đi lại để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.“

• 493. WHO trở thành bạn đồng hành của Trung Quốc ra sao?

• 2210. Truyền thông Australia lật tẩy các thành viên Nhóm chuyên gia WHO có quan hệ mờ ám với Trung Quốc

• 2539. Phóng viên trưởng của ABC tại Nhà Trắng: Rất nhiều phóng viên thật đáng hổ thẹn trước lý thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm Vũ Hán

• 2567. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham: Vụ rò rỉ phòng thí nghiệm COVID đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về chính trị hóa khoa học, về cuộc bầu cử năm 2020

Vào cuối tháng 11 năm 2021, Hoa Kỳ đã cùng với hơn một chục quốc gia khác đã thực hiện lệnh cấm đi lại với Nam Phi và bảy quốc gia khác để đối phó với biến thể COVID-19 mới Omicron.

Gắn bó với Fauci

Nhiều nhân vật cánh hữu và bộ tham mưu của Trump đã tỏ ra ghê tởm Fauci. Khi còn tại vị, nhiều tin đồn xoay quanh rằng các nhân viên của ông đã cố gắng ngầm phá hoại vị bác sĩ này.

Đô đốc Brett P. Giroir, trợ lý bộ trưởng y tế và là thành viên của lực lượng đặc nhiệm coronavirus, cho biết vào tháng 7 năm 2020 trên chương trình Meet the Press của đài NBC, rằng Tiến sĩ Fauci “không đúng 100% và ông ấy cũng không nhất thiết phải như vậy – và ông ấy thừa nhận điều đó – mà hãy quan tâm đến toàn bộ lợi ích quốc gia.“

“Tiến sĩ Fauci nhìn nó từ một quan điểm y tế công cộng rất nhỏ nhen,” Giroir nói thêm.

• 2550. “Trung Quốc nên trả 10 nghìn tỷ đô la cho Mỹ và thế giới”: trong một tuyên bố gây rúng động, Trump nói ông đã cứu hàng trăm nghìn sinh mạng khi phớt lờ Fauci và yêu cầu câu trả lời về khoản tài trợ “ngu ngốc” cho phòng thí nghiệm Vũ Hán

• 2596. Fauci phản đối chỉ thị của Trump về việc phải chấm dứt khoản tài trợ nghiên cứu virus liên quan đến phòng thí nghiệm Vũ Hán

• 2912. Fauci đã đánh lừa nước Mỹ như thế nào

Tuy nhiên, Trump không cho thấy dấu hiệu nào là ông muốn sa thải Fauci và thậm chí bày tỏ sự tin tưởng vào vị bác sĩ này vào những thời điểm quan trọng trong đại dịch.

Ở một thời điểm trước đó vào tháng 3, Trump đã khen ngợi Fauci và công việc mà ông ta đang làm, nhưng sau đó vào tháng 7, trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Sean Hannity của báo Fox News, ông nhận xét “Tiến sĩ Fauci là một người đàn ông tốt, nhưng ông ta đã mắc rất nhiều sai lầm.”

Đó là một cách thể hiện không điển hình về sự kiềm chế của Trump, nhằm tránh một trận chiến chính trị khốc liệt khác vào thời điểm mà tổng thống và đất nước ít có khả năng đối phó nhất.