Vượt qua sự miễn cưỡng trong việc chia sẻ chiến lược của mình, người Ukraine đã có thể sử dụng các nguồn lực của Mỹ để xác định các mục tiêu chính của Nga.

The New York Times by Julian E. Barnes and Helene Cooper – Sept. 10, 2022

Ba Sàm lược dịch

Các quan chức cấp cao của Ukraine đã tăng cường chia sẻ thông tin tình báo với những người đồng cấp Mỹ trong mùa hè này, khi họ bắt đầu lên kế hoạch phản công, giúp đạt được những lợi ích đáng kể ở vùng đông bắc trong những ngày gần đây, một sự thay đổi cho phép Hoa Kỳ cung cấp tốt hơn và phù hợp hơn thông tin về những điểm yếu của Nga, theo các quan chức Mỹ cho biết.

Trong suốt cuộc chiến, Hoa Kỳ đã cung cấp cho Ukraine thông tin về các sở chỉ huy, kho đạn dược và các nút thắt quan trọng khác trong chiến tuyến của quân đội Nga. Những thông tin tình báo thời gian thực như vậy đã hỗ trợ cho phía Ukraine – những người mà các quan chức Mỹ thừa nhận đã đóng vai trò quyết định trong việc lập và thực hiện kế hoạch – nhằm vào các lực lượng Nga, tiêu diệt các tướng lĩnh cấp cao và buộc các nguồn cung cấp đạn dược phải được chuyển ra xa chiến tuyến của Nga.

Nhưng trước đó, các quan chức tình báo Mỹ cho biết họ thường hiểu rõ  về các kế hoạch quân sự của Nga hơn là của Ukraine. Lo ngại rằng việc chia sẻ các kế hoạch hoạt động của mình có thể làm nổi bật những điểm yếu và không khuyến khích sự hỗ trợ tiếp tục của Mỹ, người Ukraine đang bảo vệ chặt chẽ các kế hoạch hoạt động của họ, ngay cả khi tình báo Mỹ đang thu thập thông tin chi tiết, chính xác về những gì Điện Kremlin đang ra lệnh và các chỉ huy Nga đang lên kế hoạch.

Tuy nhiên, khi Ukraine lên kế hoạch tấn công lại người Nga, các nhà lãnh đạo cấp cao ở Kyiv đã quyết định rằng việc chia sẻ thêm thông tin với Mỹ sẽ giúp đảm bảo được nhiều hỗ trợ hơn, các quan chức Mỹ cho biết.

Các quan chức cấp cao của Mỹ từ chối cho biết chi tiết về kế hoạch phản công mà Ukraine đã chia sẻ và Mỹ đã đưa ra bao nhiêu lời khuyên. Nhưng một quan chức cho biết người Mỹ đã “liên tục” thảo luận với Kyiv về các cách thức mà Ukraine có thể ngăn cản bước tiến của Nga ở phía đông đất nước.

Những thành tích ở phía đông bắc, bao gồm cả việc tái chiếm Izyum, một trung tâm đường sắt mấu chốt, là những bước tiến quan trọng nhất mà Ukraine đã đạt được cho đến nay, theo các quan chức cấp cao của Mỹ.

Hiện vẫn chưa rõ tầm quan trọng chiến lược rộng rãi mà những lợi ích đó đạt được, nhưng có những dấu hiệu cho thấy cuộc tấn công hiện tại có thể là giai đoạn đầu của một động lực có thể đẩy lùi chiến tuyến của Nga một cách đáng kể, các chuyên gia quân sự và các cựu quan chức tình báo cho biết.

“Tôi đã nghĩ trong mấy tháng qua rằng, vào cuối năm nay Ukraine sẽ đẩy Nga trở lại giới tuyến ngày 23 tháng 2”, Trung tướng về hưu Frederick B. Hodges, cựu chỉ huy hàng đầu của quân đội Mỹ ở châu Âu, đề cập tới thời khắc đêm trước cuộc xâm lược của Nga. “Tôi theo dõi hệ thống hậu cần của Nga, và tôi chỉ thấy rằng họ không thể duy trì được hệ thống này. Tinh thần và kỷ luật cũng như tất cả các vấn đề về nhân lực của họ – chỉ cho thấy tình trạng không bền vững đối với những gì họ đã cố gắng làm.”

Tướng Hodges cho biết, thành công gần đây cho thấy nỗ lực chiếm lại đất đai ở phía nam và phía đông của Ukraine có thể diễn ra nhanh hơn những gì ông đã đánh giá trước đó, thậm chí tạo tiền đề cho nỗ lực chiếm lại Crimea vào năm tới. Các chuyên gia khác đồng ý rằng tình thế có thể đang xoay chuyển đối với Ukraine.

“Cuộc phản công của quân đội Ukraine đang tiến nhanh hơn và việc giành lại được lãnh thổ thậm chí còn sớm hơn dự đoán,” Mick Mulroy, cựu quan chức Lầu Năm Góc và C.I.A. đánh giá. “Giờ là lúc quân đội Ukraine khai thác mọi cơ hội mà họ có để làm suy giảm và phá hủy năng lực chiến đấu của Nga”.

Các quan chức đương nhiệm và cựu quan chức của Hoa Kỳ đã ca ngợi sự tinh vi trong các bước chuẩn bị của Ukraine cho cuộc phản công. Việc Ukraine quyết định phản công ở phía nam trước khi tấn công ở phía đông bắc là một chiến thuật tiêu chuẩn để đánh lạc hướng, vốn được sử dụng bởi các nhóm trong Lực lượng Hoạt động Đặc biệt Mỹ, những người đã huấn luyện cho Ukraine kể từ khi Crimea bị sáp nhập vào Nga năm 2014.

“Những binh sĩ này đã được Đặc nhiệm Mỹ huấn luyện trong 8 năm,” theo Evelyn Farkas, quan chức cấp cao nhất của Lầu Năm Góc phụ trách Ukraine và Nga trong chính quyền Obama. “Họ đã được dạy về chiến tranh không theo quy ước. Họ đã được các chuyên gia huấn luyện tình báo của chúng tôi dạy về các thủ thuật đánh lừa và tâm lý chiến.”

Mặc dù thông điệp được tung ra xung quanh hoạt động gây sức ép ở phía nam có thể là một điều gì đó khó hiểu, song các quan chức nói rằng cuộc tấn công đó cũng có tầm quan trọng. Ngay cả những lợi thế nhỏ đạt được ở phía nam cũng sẽ khiến các lực lượng Nga khó chiếm được thành phố cảng Odesa, một mục tiêu cho cuộc chiến của Tổng thống Vladimir Putin.

Tuy nhiên, các quan chức đương nhiệm của Mỹ vào hôm thứ Bảy đã tỏ ra dè dặt, nói rằng còn quá sớm để xác định liệu quân đội Ukraine có thể giữ được tiếp động lực của mình hay không.

Cuộc tấn công sẽ gây căng thẳng cho người Ukraine, khi họ bị thiếu hụt nguồn cung cấp, đặc biệt là đạn pháo. Quân đội của họ cũng phải gánh chịu nhiều thương vong. Tấn công là gian khổ hơn và khó khăn hơn phòng thủ. Một số quan chức Mỹ tin rằng Ukraine càng thành công trong vài ngày tới thì Nga càng tìm cách đáp trả.

Tuy nhiên, cuộc tấn công mới đã chứng tỏ lực lượng Nga đã không thể vượt qua những vấn đề cơ bản đặt ra trong những ngày đầu của cuộc xung đột, các quan chức Mỹ nhận định.

Quân đội Nga tiếp tục vật lộn để giữ cho được hệ thống liên lạc an toàn trong tình trạng hoạt động và giải quyết các vấn đề về hậu cần. Nhiều quan chức cho biết họ cũng không thể phát triển cơ sở công nghiệp của mình để đáp ứng nhu cầu của cuộc chiến. Hệ thống phòng không của Ukraine vẫn đe dọa máy bay Nga, cản trở Moscow sử dụng toàn bộ tiềm năng quân sự của mình.

Ông Putin cũng có thể xem xét sử dụng các chiến thuật khác nhau trong giai đoạn mới của cuộc chiến, đặc biệt nếu ông cho là tinh thần của Ukraine tăng cao nhờ cuộc phản công thành công. Một số quan chức cấp cao của Ukraine tin rằng người Nga có thể dùng đến các cuộc tấn công mạng nhằm vào một vùng rộng lớn của đất nước.

Hôm thứ Sáu, Georgii Dubynskyi, Thứ trưởng Bộ chuyển đổi kỹ thuật số của Ukraine, dự đoán rằng trong những tháng tới, khi thời tiết lạnh đi, Nga sẽ cố gắng tấn công vào lưới điện của Ukraine, làm hỏng hệ thống truyền tải điện hoặc đóng cửa các đường ống khí đốt.

“Giai đoạn tiếp theo họ sẽ cố gắng hạ gục chúng tôi về năng lượng và tài chính”, Dubynskyi nói. “Chúng tôi đã thấy kịch bản này từ trước đây.”

Nga đã tấn công vào lưới điện của Ukraine vào năm 2015. Nhưng lần này, Ukraine dự kiến Nga sẽ sử dụng các cuộc tấn công đánh lừa, có mục đích rõ hơn để đánh sập các bộ phận khác nhau của hệ thống năng lượng, hoặc kết hợp các cuộc tấn công mạng với một chiến dịch ném bom ồ ạt.