
Tin đồn xuất hiện trước đại hội chính trị quan trọng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vào tháng tới, và khi các nhà chức trách Trung Quốc công bố một loạt các bản án cấp cao đối với những quan chức hàng đầu.
SBS News/ AFP by Emma Brancatisano – 27 September 2022
Ba Sàm lược dịch
Những tin đồn đã lan tràn trên mạng trong những ngày gần đây về hoạt động ở Trung Quốc, với các báo cáo không có cơ sở cho thấy một cuộc đảo chính quân sự chống lại Chủ tịch Tập Cận Bình.
Cuối tuần qua, một số tài khoản Twitter với hàng nghìn người theo dõi đã chia sẻ những tin đồn chưa được xác thực rằng vị chủ tịch đang bị quản thúc tại gia, sau khi bị cách chức như là người đứng đầu Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA).
Điều này chưa được xác nhận bởi bất kỳ nguồn chính thức hoặc phương tiện truyền thông nhà nước nào.
Bằng chứng được trích dẫn trực tuyến bao gồm đoạn phim được cho là có một đoàn xe quân sự, mà theo thông tin trong đó thì nó dài tới 80 km, đang tiến vào Bắc Kinh, với các báo cáo về việc hủy chuyến bay hàng loạt càng làm tăng thêm suy đoán.
Vì vậy, chúng ta thực sự biết chắc chắn được điều gì?
Các tuyên bố và ai là người tạo ra chúng
Tin đồn bắt đầu xuất hiện trên mạng xã hội sau khi ông Tập xuất hiện gần đây tại cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) gồm 8 quốc gia.
Vào ngày 24 tháng 9, chính trị gia Ấn Độ Subramanian Swamy đã tweet cho hàng triệu người theo dõi của mình: “Tin đồn mới cần được kiểm tra: Có phải Tập Cận Bình đang bị quản thúc tại Bắc Kinh không?
Khi Tập ở Samarkand gần đây, các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc được cho là đã loại Tập ra khỏi Quân ủy trung ương của Đảng. Sau đó, bị quản thúc tại gia.“
Jennifer Zeng, một nhà hoạt động nhân quyền Trung Quốc với hơn 206.000 người theo dõi trên Twitter, đã đăng một đoạn video, cho thấy một đoàn xe quân sự dài 80 km của PLA đang hướng đến Bắc Kinh.
“Trong khi đó, có tin đồn rằng #XiJingping (Tập Cận Bình) bị quản thúc tại gia sau khi các lão thành trong #CCP (ĐCSTQ) đã loại bỏ ông ta khỏi vị trí người đứng đầu PLA”, bà viết trên Twitter.
Đoạn video đã được chia sẻ rộng rãi trên các phương tiện truyền thông xã hội, bao gồm cả Gordon Chang, tác giả của cuốn sách The Coming Collapse of China.
“Đoạn video về các phương tiện quân sự di chuyển tới Bắc Kinh được đưa ra ngay sau khi 59% các chuyến bay ở nước này bị dừng hoạt động và các quan chức cấp cao bị bắt giam”, ông viết trên Twitter.
“Có rất nhiều khói, có nghĩa là có đám cháy ở đâu đó bên trong #CCP (ĐCSTQ). Trung Quốc không ổn định.”
Các bình luận cũng xuất hiện xung quanh các báo cáo về việc hủy chuyến bay – bao gồm cả từ Saurav Jha, một tác giả và nhà bình luận từ Ấn Độ về các vấn đề địa chiến lược.
“Mối quan tâm trực tiếp tới chúng tôi ở đây, Ấn Độ. Nhiều chuyến bay đến Lhasa Gonggar cũng đang bị hủy. Chúng tôi phải xem liệu có sự gia tăng lưu lượng hàng không quân sự qua cao nguyên Tây Tạng hay không”, ông viết trên Twitter.
Sự thật: những gì chúng ta biết và những gì các chuyên gia nói
Một số chuyên gia ở nước ngoài, cùng với các nhà báo đóng tại Bắc Kinh, đã bác bỏ phần lớn những tin đồn trên mạng xã hội.
Chuyên gia về Trung Quốc Aadil Brar cho biết, nhiều khả năng ông Tập đang bị cách ly sau khi trở về từ SCO.
“Không có cuộc đảo chính nào. Có vẻ như rất nhiều alt-media [phương tiện truyền thông thay thế] ở Ấn Độ đã đưa ra tin đồn”, ông viết trên Twitter.
Ông cũng chia sẻ một ảnh chụp màn hình từ trang web chuyên theo dõi chuyến bay, flightrader24, và viết rằng, “Không có chuyến bay nào bị hủy ở bất kỳ đâu. Hãy nhìn vào số lượng chuyến bay đến và ra khỏi Trung Quốc.”
Drew Thompson – một học giả và là cựu quan chức Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ chịu trách nhiệm về Trung Quốc, Đài Loan và Mông Cổ – cho biết trên Twitter rằng tin đồn về vụ bắt giữ ông Tập không nên tự động bị bác bỏ “bởi vì đây là một thời điểm chính trị nhạy cảm ở Trung Quốc” và rằng “sự lan truyền của tin đồn cho thấy niềm tin vào tính hợp lý của nó”.
“Một cuộc đảo chính chống lại Tập Cận Bình luôn có thể xảy ra, nhưng những tin đồn lan truyền ngày hôm nay nghe có vẻ không bình thường”, ông viết trong một tweet sau đó.
“Đó có thể là suy nghĩ viển vông của một số người. Đó có thể là cơn rùng mình của thuật toán trên Twitter. Nhưng với tôi, điều đó nghe có vẻ không đúng, không phải ở thời điểm này.“
Tương lai của Tập Cận Bình trên cương vị lãnh đạo Trung Quốc là gì?
Những tin đồn chưa được xác minh xuất hiện trước cuộc đại hội chính trị quan trọng của ĐCSTQ bắt đầu vào ngày 16 tháng 10, nơi ông Tập được dự kiến sẽ đảm bảo có nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có.
Vào Chủ nhật vừa qua, ĐCSTQ cho biết họ đã bầu tất cả các đại biểu tham dự đại hội, điều này cũng sẽ chứng kiến sự xáo trộn nhân sự trong cơ quan ra quyết định đầy quyền lực của đảng, Bộ Chính trị gồm 25 thành viên.
“Mỗi đơn vị bầu cử trên cả nước đã triệu tập đại hội đảng hoặc cuộc họp đại diện cho đảng và bầu 2.296 đại biểu dự Đại hội Đảng lần thứ 20”, đài truyền hình nhà nước CCTV cho biết.
Ngoài điều lệ đảng ra, các đại biểu phải tuân thủ tư tưởng chính trị của ông Tập, theo CCTV.
Trong khi đó, một cựu quan chức an ninh hàng đầu của Trung Quốc phải đối mặt với án tù chung thân, sau khi một tòa án hôm thứ Sáu tuyên án tử hình ông ta vì tội nhận hối lộ và các tội danh khác, làm tăng thêm một loạt các bản án tham nhũng trong những ngày gần đây.
Các nhà chức trách Trung Quốc đã công bố một loạt bản án đối với các cấp cao trong tuần này, khi một chiến dịch đả hổ diệt ruồi gia tăng động lực cho cuộc họp chính trị vào tháng 10 tới.
Hơn một triệu quan chức đã bị trừng phạt trong chiến dịch này, mà các nhà phê bình cho rằng nó cũng là một phương tiện để ông Tập lật đổ những kẻ thù chính trị.