Phòng thí nghiệm Vũ Hán ở trung tâm của những nghi ngờ về sự bùng phát của đại dịch đã trở nên rắc rối hơn nhiều so với những gì đã biết, các tài liệu được đưa ra ánh sáng bởi tiết lộ từ một nhóm của Thượng viện. Truy tìm bằng chứng, tạp chí Vanity Fair và báo ProPublica đưa ra cái nhìn rõ ràng nhất về một đơn vị sinh học đang gặp khủng hoảng.
PROPUBLICA Katherine Eban, Vanity Fair, and Jeff Kao, ProPublica – Oct. 28, 2022
Ba Sàm lược dịch
“Mở rộng tầm nhìn cho tâm trí của mình”
Hơn hai năm sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát, câu hỏi về nguồn gốc của nó vẫn là một câu chuyện trinh thám khoa học cho nhiều lứa tuổi. Có phải virus đến từ một con vật bị nhiễm bệnh trong lồng, đang mòn mỏi trong các quầy hàng ở chợ đầu mối Vũ Hán? Hay nó đến từ Viện Virus học Vũ Hán gần đó, nơi các nhà nghiên cứu về coronavirus hàng đầu của Trung Quốc, một số được chính phủ Hoa Kỳ tài trợ một phần (1), đang ghép các chủng coronavirus lại với nhau để đánh giá xem chúng có thể lây nhiễm nhiều nhất sang người như thế nào?
Một trận chiến gay gắt đã xảy ra sau đó giữa một nhóm các nhà virus học khẳng định quan điểm nghiên cứu của họ rằng nguồn gốc của virus là từ chợ hải sản và một nhóm gồm các học giả và nhà nghiên cứu qua mạng trực tuyến, những người cho rằng có một nỗ lực che đậy nguồn gốc từ phòng thí nghiệm có khả năng đúng hơn. Bốn tháng trước, Nhóm Cố vấn Khoa học của Tổ chức Y tế Thế giới về Nguồn gốc của Tác nhân Mới lạ, đã sửa đổi một kết luận trước đó, và nói rằng cả hai kịch bản vẫn còn đang được xem xét do không đủ bằng chứng và cần điều tra thêm (2).
Vào tháng 6 năm 2021, với nỗ lực tìm hiểu sự thật trong một tình trạng bế tắc thực sự, Burr đã đề nghị Tiến sĩ Robert Kadlec, cựu trợ lý Bộ trưởng Dịch vụ Y tế và Nhân sinh về sự chuẩn bị và phản ứng, dưới thời Tổng thống Donald Trump, đã thành lập một nhóm để xem xét các giả thuyết hàng đầu. Burr, thành viên cao cấp thuộc ủy ban HELP của Thượng viện, sẽ nghỉ hưu vào cuối năm nay. Người phát ngôn của Burr đã từ chối cho phỏng vấn ông.
Trong lời mở đầu của báo cáo tạm thời, Burr viết, “Mục tiêu cuối cùng của tôi với báo cáo này là cung cấp một bức tranh rõ ràng hơn về những gì chúng ta biết, cho đến nay, về nguồn gốc của SARS-CoV-2 để chúng ta có thể tiếp tục làm việc cùng nhau hòng chuẩn bị tốt hơn để ứng phó với các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng trong tương lai.”
Burr đã phục vụ trong Quốc hội Hoa Kỳ 28 năm, đầu tiên là một hạ nghị sĩ và sau đó, kể từ năm 2005, với tư cách là một thượng nghị sĩ. Theo tiêu chuẩn ngày nay, ông là một đảng viên Cộng hòa ôn hòa, đã bỏ phiếu để kết tội Trump trong cuộc luận tội ngày 6 tháng 1. Nổi tiếng từ lâu với công trình nghiên cứu các vấn đề về an toàn sinh học, ông đã giúp dẫn dắt việc thông qua Đạo luật Chuẩn bị cho Đại dịch và Mọi hiểm họa vào năm 2006 và cũng làm việc để tăng tốc độ phê duyệt của FDA đối với các loại thuốc dành cho các bệnh hiếm gặp.
Đại dịch cũng khiến ông chìm đắm trong bê bối, như ProPublica đã đưa tin trước đó. Vào tháng 2 năm 2020, sau khi nhận được những chỉ dẫn từ cuộc họp giao ban của Ủy ban tình báo Thượng viện về mối đe dọa sức khỏe của COVID-19, ông đã bán số cổ phiếu nắm giữ lên tới 1,7 triệu USD trước khi thị trường giảm giá, làm dấy lên một cuộc điều tra của Bộ Tư pháp về giao dịch nội gián. Burr cho biết ông dựa vào các bản tin công khai để định hướng quyết định bán cổ phiếu của mình. Ông rời khỏi cương vị Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện sau khi FBI thu giữ điện thoại di động của ông. Vào tháng 1 năm 2021, Bộ Tư pháp đã đóng cuộc điều tra của mình mà không buộc tội ông.
Ủy ban HELP của Thượng viện đã trả lương cho 7 nhà nghiên cứu, nhưng nhiều hơn một chút, vì vậy Kadlec đã tập hợp lại đội ngũ tốt nhất mà ông có thể có. Từ Bộ Ngoại giao, ông đã mượn một nhà dịch tễ học thú y. Người này cũng như Reid, ông đã gặp chỉ vài tuần trước đó thông qua một người bạn chung vốn hâm mộ Đức Đạt Lai Lạt Ma. Vào thời điểm đó, Reid được hướng dẫn chi tiết để đến văn phòng của Thượng nghị sĩ Marco Rubio làm việc về các vấn đề chính sách của Trung Quốc. Kadlec cũng dựa vào các cố vấn khoa học có chuyên môn về virus học, dịch tễ học và đặc tính sinh học.
Kadlec, vốn là một cựu sĩ quan Không quân, từng làm việc với Burr nhiều năm trước đó về các vấn đề khủng bố sinh học, đã phục vụ dưới thời các tổng thống của Đảng Cộng hòa và Dân chủ. Năm 2003, ông được phái đến Iraq, làm việc cho Bộ Quốc phòng và đóng một vai trò quan trọng trong việc vạch trần những tuyên bố sai lầm rằng các đoạn video giới thiệu về hiện trường ở đó đã tạo ra một bằng chứng kiểu lá mặt lá trái rằng đó là phòng thí nghiệm vũ khí sinh học di động (3). Ông nói, kinh nghiệm đó đã trang bị cho ông kiến thức để điều chỉnh cái nhìn về thế giới âm u của “nghiên cứu lưỡng dụng”, nơi mà công việc khoa học dân sự đôi khi có mục đích quân sự bí mật.
(3) Hồ sơ về vũ khí sinh học cơ động Iraq là sai
Vào tháng 2 năm 2020, trong vai trò của mình tại HHS (U.S. Department of Health and Human Services – Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ), Kadlec đã cho phép những người Mỹ ốm yếu trên một con tàu du lịch quay trở lại Hoa Kỳ. Tức giận vì động thái này đã thêm vào danh sách các trường hợp COVID-19 trong nước, Trump đã đe dọa sa thải ông. Và Rick Bright, một quan chức cấp cao của HHS, cũng cáo buộc chính quyền Trump chính trị hóa phản ứng trước đại dịch.
Kadlec nói rằng cuộc điều tra về thảm họa phi thuyền con thoi Columbia năm 2003, trong đó 7 phi hành gia thiệt mạng, đã truyền cảm hứng cho cách tiếp cận cuộc điều tra của ông. Nó cho thấy rằng “trong những thảm họa và những sự kiện phức tạp, luôn có một bên là chính trị, một bên là kỹ thuật, một bên là lỗi của con người,” ông nói. “Những điều này xảy ra vì nhiều lý do, vì vậy bạn phải mở rộng tầm nhìn cho tâm trí của mình.”
Khi tuyển dụng Reid, Kadlec đã tìm thấy một nhà phân tích, người sẽ tìm kiếm manh mối ở những nơi mà một nhà khoa học điển hình sẽ không làm. “Những thứ tôi đang nghiên cứu và dịch thuật không thực sự là khoa học” Reid nói. “Đó là đảng nói với thế giới khoa học và cố gắng quản lý nó.”
“Tình trạng nghiêm trọng và phức tạp”
Toy Reid phát hiện ra rằng ngay cả với những công văn và bản tóm tắt cuộc họp chi bộ đảng, trong kho lưu trữ của WIV, có nội dung luôn tỏ ra vui vẻ, thì các tác giả chúng cũng cảm thấy khó hiểu về các sự kiện của ngày 19 tháng 11 năm 2019.
Bảy ngày sau khi các thành viên của chi bộ Zhengdian viết bản ghi nhớ của mình về việc họ phải xung phong lên tuyến đầu để bảo vệ trước những nguy cơ do virus, hệ quả không mong đợi đã đến chính thức dưới dạng một du khách từ Bắc Kinh. Vị khách đó, Tiến sĩ Ji Changzheng, là giám đốc an ninh và an toàn công nghệ của Học viện Khoa học Trung Quốc, cơ quan nhà nước giám sát hơn 100 tổ chức nghiên cứu ở Trung Quốc, bao gồm cả WIV. Chuyến thăm của ông được coi là một buổi hội thảo đào tạo an toàn cấp cao cho một nhóm nhỏ khán giả cấp cao, bao gồm các trưởng bộ phận nghiên cứu của WIV và các quan chức hàng đầu về an toàn sinh học.
Nhưng cuộc họp, được ghi lại trong một bản tóm tắt dài một trang rưỡi được tải lên trang web của WIV vào ngày 21 tháng 11, không phải là hội thảo chiếu lệ. Theo Reid, nó dường như đã “khác thường và do sự kiện thúc đẩy“, và khác với khóa đào tạo an toàn hàng năm, được tổ chức vào tháng Tư.
Đối với Reid, phần phát biểu mở đầu của Ji trên thực tế đã khác với chủ đề của buổi hội thảo. Ji nói với nhóm thành viên được tập hợp rằng ông đã đến đây, mang theo “những nhận xét bằng miệng và chỉ thị bằng văn bản quan trọng” từ Tổng Bí thư Tập Cận Bình và Thủ tướng Trung Quốc, Lý Khắc Cường, để giải quyết một “tình huống phức tạp và nghiêm trọng”.
Mặc dù ngôn ngữ của bản tóm tắt là đặc trưng mơ hồ, trong đó Ji đã mô tả:
“nhiều trường hợp về sự cố an toàn trong và ngoài nước trong có quy mô lớn trong những năm gần đây, và từ góc độ trách nhiệm, tiêu chuẩn hóa hoạt động, lập kế hoạch khẩn cấp và kiểm tra từng mối nguy hiểm tiềm ẩn, [ông] đã đưa ra một phân tích sâu sắc, với nhiều tầng nấc khác nhau và được nắm bắt từ nhiều góc độ khác nhau, đã tiết lộ một cách sinh động tình hình phức tạp và nghiêm trọng mà công tác an ninh [sinh học] đang phải đối mặt”.
Tiếp theo là Phó giám đốc an toàn và an ninh của WIV phát biểu, tóm tắt “một số vấn đề chung đã được phát hiện trong năm ngoái trong quá trình điều tra an toàn và an ninh và [ông] chỉ ra những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra do các mối nguy hiểm tiềm ẩn về an toàn”.
Nhưng điều thu hút sự chú ý của Reid là từ mà Ji dùng để mô tả “hướng dẫn bằng văn bản” quan trọng mà ông ta đang chuyển tiếp từ Bắc Kinh, đó là từ “pishi”. Khi các nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc nhận được báo cáo bằng văn bản về một vấn đề đáng lo ngại hoặc quan trọng, họ sẽ viết các hướng dẫn bên lề, được gọi là pishi, để các quan chức cấp dưới thực hiện nhanh chóng. Như Reid giải thích, pishi dường như đến trực tiếp từ Tập, được cho là nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Trung Quốc kể từ thời Mao Trạch Đông. Đối với Reid, điều đó cho thấy rằng chính Tập đã được thông báo tóm tắt về một cuộc khủng hoảng đang diễn ra tại WIV.
Có thể là Ji có ý muốn viện dẫn thẩm quyền của nhà lãnh đạo tối cao của Trung Quốc một cách chung chung? Như Reid thừa nhận, “Khi các quan chức Trung Quốc muốn được người nghe của họ coi trọng, họ sẽ viện dẫn các quan chức cấp cao hơn”. Để đánh giá xem liệu Ji có đơn giản là tình cờ thốt ra tên của Tập hay không, như một cách để nhấn mạnh tầm quan trọng của thông điệp của ông, Reid đã nghiên cứu 9 chuyến thăm của Ji đến các cơ sở khác nhau trước đại dịch. Song trong các cuộc gặp đó, không ai đề cập đến một pishi. “Không hề có chuyện nói về Tập,” Reid nói.
Hơn nữa, khi các quan chức Trung Quốc đang viện dẫn một người nói chung có thẩm quyền cao hơn, họ thường sẽ trích dẫn một bài phát biểu quan trọng của người đó, theo Reid. Ví dụ, Ji có thể đã tham khảo ý kiến mà Tập đã đưa ra tại phiên họp toàn thể của Học viện Khoa học Trung Quốc vào tháng 5 năm 2018. Như Reid cho biết, “Nếu ông ta chỉ muốn viện dẫn tới quyền lực của Tập, thì cách tự nhiên để làm điều đó là nói rằng, ‘Có nhớ khi ông ấy đến nói chuyện với tất cả chúng ta không?’ ” Reid tin rằng việc viện dẫn tới Pishi là đang “đưa vấn đề lên một tầm cao mới.”
Ji đã không trả lời các câu hỏi và yêu cầu bình luận được gửi đến Viện Khoa học Trung Quốc. Tổng giám đốc của WIV và người đứng đầu đảng ủy của WIV đã không trả lời các email đề nghị bình luận.
Tạp chí Vanity Fair và ProPublica đã kiểm tra nghiên cứu của các học giả Trung Quốc về pishi và riêng ba chuyên gia về truyền thông của ĐCSTQ để xem xét tóm tắt cuộc họp WIV. Tất cả đều đồng ý rằng nó có vẻ là khẩn cấp, không thường xuyên và liên quan đến một số loại cấp cứu an toàn sinh học. Hai người cũng đồng ý rằng có vẻ như chính Tập đã đưa ra một pishi.
Một cựu quan chức tình báo cấp cao của Hoa Kỳ nói rằng, mặc dù pishi trong công văn không nhất thiết phải là một bằng chứng không thể chối cãi, nhưng ông ta đọc nó như thể nói rằng “có một số vấn đề liên quan đến an ninh phòng thí nghiệm, điều này không thường xuyên xảy ra, cần phải được Tập Cận Bình nhìn thấy ”. Ông nói thêm, “Việc gì đó mà do Tổng Bí thư (Tập) và Thủ tướng (Lý) ký là ưu tiên hàng đầu.”
Một nhà phân tích lâu năm khác về ĐCSTQ cho biết, không thể kết luận từ tài liệu rằng Tập và Lý đã thực sự đưa ra một thông báo liên quan đến một sự việc cụ thể, hay thậm chí rằng họ đã được thông báo về một sự việc.
Hiểu được ngụ ý sau các dòng chữ là điều cần thiết để hiểu ý nghĩa thực sự của các công văn của WIV. Như Geremie Barmé, giáo sư danh dự về lịch sử Trung Quốc tại Đại học Quốc gia Úc, người đã phân tích các tài liệu quan trọng theo yêu cầu của chúng tôi, đã nói về truyền thông của ĐCSTQ, “Lối tự bao che, làm tròn vo cho mọi thứ, tránh né sự thật, là một dạng nghệ thuật của bộ máy quan liêu được phát triển cao độ.”
Nếu không có thêm bằng chứng, thì không thể biết chi tiết những gì mà nhóm người được tập hợp lại đó đã biết và đã thảo luận ngày hôm đó. Nhưng ít nhất đã có một bài báo ủng hộ quan điểm cho rằng virus có thể đã lưu hành vào thời điểm đó. Vào tháng 3 năm 2020, một nhà báo kỳ cựu của tờ South China Morning Post đã báo cáo rằng cô đã xem xét dữ liệu nội bộ của chính phủ Trung Quốc về các trường hợp đầu tiên của COVID-19, bao gồm một người 55 tuổi ở tỉnh Hồ Bắc, nơi có thành phố Vũ Hán, người đã mắc COVID-19 vào ngày 17 tháng 11 năm 2019.
Đó là chỉ 2 ngày trước khi Ji đến WIV, theo chỉ thị khẩn cấp từ các cấp cao nhất của chính phủ Trung Quốc.
“Những thiên nga đen và tê giác xám” (*)
James LeDuc, một nhà virus học và là một cựu sĩ quan quân đội đã dành nửa thế kỷ để nghiên cứu về mức độ ảnh hưởng của các bệnh truyền nhiễm đối với sức khỏe cộng đồng và an ninh quốc gia. Ông cho Vanity Fair và ProPublica biết trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã chứng kiến sự trỗi dậy của Trung Quốc từ một “quốc gia không phát triển tốt” thành một siêu cường về công nghệ sinh học.
Vào tháng 12 năm 1985, LeDuc, khi đó là giám sát viên của trung tâm nghiên cứu y tế quân đội Hoa Kỳ, Fort Detrick, đã đến Viện Virus Vũ Hán để phụ giúp công việc trong một thử nghiệm về hiệu quả của thuốc đối với hantavirus (sốt xuất huyết), một căn bệnh đe dọa tính mạng do loài gặm nhấm lây truyền.
“Trung Quốc không có kiến thức nền tảng về cách vận hành [các phòng thí nghiệm tiên tiến] một cách an toàn,” James LeDuc nói. “Họ đã cố gắng làm hết sức mình“.
Hai thập kỷ rưỡi sau, với sự giúp đỡ của các nhà khoa học và kỹ sư Pháp, WIV đã đặt nền tảng cho phòng thí nghiệm BSL-4 đầu tiên của Trung Quốc (4). Cơ sở đó, Phòng thí nghiệm An toàn Sinh học Quốc gia Vũ Hán, sẽ trở thành đồng nghĩa với tham vọng công nghệ sinh học cao cả của đất nước này. “Trung Quốc đã nói nhiều lần và mạnh mẽ – và họ đang hỗ trợ lời nói của mình bằng hành động – rằng họ có ý định làm chủ cuộc cách mạng sinh học,” chuyên gia về chất béo sinh học, Tiến sĩ Tara J. O’Toole nói khi làm chứng vào tháng 11 năm 2019 trước một Tiểu ban Dịch vụ Vũ trang về Các mối đe dọa và Khả năng mới nổi của Thượng viện Hoa Kỳ. O’Toole từng là một trong những cố vấn khoa học cho bản báo cáo của Kadlec.
(4) 2569. Các nhà lãnh đạo thế giới phải yêu cầu những câu trả lời về nguồn gốc COVID-19. “… người Pháp đã xây dựng phòng thí nghiệm BSL-4 để nghiên cứu bệnh sinh học tiên tiến trên virus tại Viện Virus học Vũ Hán (WIV). Không nghi ngờ gì nữa, người Pháp biết nhiều bí mật nhạy cảm nhất liên quan đến cơ sở này và các nhân viên bên trong WIV, những người mà họ đã hợp tác trước đây, và có thể thực hiện một thỏa thuận lớn để giải quyết điều bí ẩn này.”
Ngày nay, Trung Quốc vận hành 3 phòng thí nghiệm BSL-4 và có kế hoạch xây dựng thêm ít nhất 5 phòng thí nghiệm nữa. (Các phòng thí nghiệm sinh học được xếp hạng từ 1 đến 4, từ ít nhất đến an toàn nhất, theo các tiêu chuẩn do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh và các cơ quan y tế công cộng quốc tế đặt ra).
Tiến độ xây dựng của Trung Quốc rất nhanh – được cho là quá nhanh để cơ sở hạ tầng của nước này theo kịp. Nước này vẫn phụ thuộc vào các quốc gia khác về công nghệ và nguồn cung cấp thiết yếu, dẫn đến phải đối mặt với các rào cản kinh niên về việc mua sắm trang thiết bị, mà các thành viên trong chi bộ gọi là “vấn đề thắt lưng buộc bụng”. Họ có một đội ngũ ít ỏi các chuyên gia để điều hành các phòng thí nghiệm tiên tiến nhất. “Trung Quốc không có kiến thức nền tảng về cách vận hành [các phòng thí nghiệm tiên tiến] một cách an toàn,” LeDuc cho biết. “Họ đã cố gắng làm hết sức mình.”
Từ năm 2010 cho đến khi nghỉ hưu vào năm 2021, LeDuc là giám đốc Phòng thí nghiệm Quốc gia Galveston, một trong tám cơ sở BSL-4 ở Hoa Kỳ. Trong thời gian đó, ông đã nỗ lực hết mình để giúp cải thiện các tiêu chuẩn tại WIV. Ông đã đưa một số nhà khoa học của WIV đến Galveston để đào tạo và mời các quan chức của tổ chức này tham dự một hội nghị quốc tế do ông chủ trì.
Năm 2016, LeDuc trở lại WIV cho một hội nghị khoa học, tại đó ông chia sẻ một loạt các khuyến nghị mới. Ban Cố vấn Khoa học Quốc gia về An ninh Sinh học đã thúc giục chính phủ Hoa Kỳ sàng lọc kỹ hơn các đề xuất cho cái mà họ gọi là “nghiên cứu về tăng chức năng (gain of function) đáng quan ngại”, trong đó các nhà khoa học thao túng-chỉnh sửa các mầm bệnh nguy hiểm để đánh giá khả năng gây ra đại dịch từ chúng (5).
(5) 3323. Quốc hội Hoa Kỳ phải điều tra những thông tin về phòng thí nghiệm Vũ Hán liên quan nguồn gốc Covid. “Các thí nghiệm nguy hiểm về “tăng chức năng” (gain of function trên động vật, với những khoản tài trợ lấy từ tiền đóng thuế của người Mỹ, là trung tâm của cuộc tranh luận về nguồn gốc của COVID. Các thành viên của Quốc hội đang kêu gọi một cuộc điều tra mới về cái mà họ gọi là ‘sự che đậy cái chết từ chuột’ của EcoHealth Alliance (Liên minh Sức khỏe Sinh thái) đầy mờ ám và Viện Virus học Vũ Hán (WIV).”
3422. Covid: Mỹ phải ngừng tài trợ cho các cuộc thí nghiệm trên động vật nguy hiểm, cả ở trong và ngoài nước. “Trong nhiều năm, các nhà khoa học hàng đầu – cũng như các chuyên gia tình báo, bao gồm cả Cục Điều tra Liên bang – đã đưa ra khả năng các thí nghiệm nghiên cứu tăng chức năng (gain-of-function research) nguy hiểm trên coronavirus liên quan đến dơi và chuột được nhân hóa, hoạt động được sự tài trợ và hợp tác bởi các chuyên gia y tế của Anthony Fauci tại Viện Dị ứng và Các bệnh Truyền nhiễm Quốc gia, đã vô tình làm lây lan virus từ bên trong Viện Virus học Vũ Hán. Lý thuyết này đã bị các phương tiện truyền thông cánh tả, các mạng truyền thông xã hội và chính Fauci coi là ‘thông tin sai lệch’.”
LeDuc nói rằng bài thuyết trình của ông “không nhất thiết phải được đón nhận. Hầu hết mọi người đều là nhà khoa học và có thể ít quan tâm đến chính sách hơn”. Nhưng ông cảm thấy mình phải có một trách nhiệm cảnh báo họ. “Nó là cách gọi là tư lợi được khai sáng (tức là một triết lý trong đạo đức học, cho rằng làm lợi cho người khác cuối cùng phục vụ lợi ích cho chính mình – ND), khi chúng ta đang làm mọi thứ để đảm bảo cho sự thành công [của Trung Quốc],” ông nói. “Chúng tôi muốn đảm bảo rằng họ có những hoạt động tốt nhất. Nếu ai đó làm hỏng việc, tất cả chúng ta đều chịu thiệt hại”.
Nghiên cứu các tài liệu có sẵn công khai, các nhà nghiên cứu của Kadlec thấy rằng các nhà khoa học hàng đầu của Trung Quốc cũng đang gióng lên hồi chuông cảnh báo. “Phòng thí nghiệm an toàn sinh học là con dao hai lưỡi; nó có thể được sử dụng vì lợi ích của nhân loại nhưng cũng có thể dẫn đến một ‘thảm họa’ “, một bài báo vào tháng 3 năm 2019 do Yuan Zhiming (6), giám đốc phòng thí nghiệm BSL-4 của WIV, đã cảnh báo. “Với số lượng ngày càng tăng của các phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp cao được xây dựng ở Trung Quốc, việc thiết lập và thực hiện các biện pháp quản lý được tiêu chuẩn hóa là cấp thiết.”
(6) 2605. Lãnh đạo Lực lượng Đặc nhiệm về Trung Quốc của đảng Cộng hòa cho biết, quân đội Trung Quốc có thể đã tiếp quản phòng thí nghiệm Vũ Hán vào năm 2019. “Cho đến đầu năm 2020, phòng thí nghiệm BSL-4 do Yuan Zhiming quản lý. Yuan là Bí thư Đảng ủy Đảng Cộng sản Trung Quốc trong Chi nhánh Vũ Hán của Học viện Khoa học Trung Quốc, trực thuộc WIV. Các nhà lãnh đạo ĐCSTQ địa phương không chỉ tự mình điều hành WIV mà còn trực tiếp quản lý phòng thí nghiệm BSL-4”.
Cùng tháng đó, giám đốc CDC của Trung Quốc cảnh báo rằng các công nghệ kỹ thuật sinh học “cũng sẽ có sẵn cho những người tham vọng, bất cẩn, thiếu cẩn trọng và sơ suất, những người có thể sử dụng sai theo những cách gây nguy hiểm cho sự an toàn của chúng ta”. Viết trên tạp chí Biosafety and Health, giám đốc lúc đó, George Fu Gao, cũng lên tiếng thúc giục rằng “việc sửa đổi bộ gen (tức là dùng phương pháp tăng chức năng nói trên – ND) của động vật (bao gồm cả con người), thực vật và vi sinh vật (bao gồm cả mầm bệnh) phải được quản lý chặt chẽ.”
Trong khi đó, các báo cáo về các hoạt động cẩu thả, điều kiện nguy hiểm và sự giám sát không đầy đủ đã vang khắp các phòng thí nghiệm của Trung Quốc, theo các tài liệu được Reid khám phá và được Vanity Fair và ProPublica xem xét. Một nghiên cứu năm 2018 của một cơ quan thuộc thành phố Trương Gia Giới (tây bắc tỉnh Hồ Nam), trong đó nghiên cứu tỉ mỉ 37 phòng thí nghiệm trong khu vực, đã đưa ra một kết luận đáng sợ. “Những phát hiện của chúng tôi không cho phép sự lạc quan về các điều kiện an toàn sinh học,” nghiên cứu cho biết. “Có rất nhiều mối nguy hiểm tiềm ẩn về an toàn, bao gồm phơi nhiễm trong nghề nghiệp, nhiễm trùng tại bệnh viện, nguy cơ cho môi trường, thiếu đào tạo, những người không có chứng chỉ để đảm nhận vị trí, hệ thống quản lý không hoạt động hiệu quả, lãnh đạo không đặt đủ tầm quan trọng [về an toàn phòng thí nghiệm], thiếu sự giám sát và quản lý của các sở y tế liên quan, v.v. ”
–
(*) “Thiên nga đen“: sự cố bất ngờ nhưng có hậu quả tàn khốc. “Tê giác xám“: rủi ro đã được thấy trước nhưng bị phớt lờ.
Liên quan:
basam.vet 