Đôi lời: QUẪN TRÍ! Chỉ có thể tóm tắt như vậy về cách loay hoay đối phó trong những ngày qua, giữa thảm trạng xăng dầu người dân phải gánh chịu, không giống ai trên thế giới, đưa đất nước trở lại thời “bao cấp” những năm 70, 80 thế kỷ trước. Mời theo dõi thêm video bình luận của GS-TS Khương Hữu Lộc, phân tích khá rõ những lý do dẫn tới thảm trạng đó. Ngoài ra, bên trong có thể còn những lý do bí ẩn khó biết khác. BS
Bộ Công Thương ngăn chặn bán xăng qua can, chai; không cấm mua với các đồ vật đó
07/11/2022
Bộ Công Thương của Việt Nam khẳng định hôm 7/11 rằng pháp luật hiện hành của đất nước không cấm người tiêu dùng mua xăng và đựng trong chai, can… Bộ nói như vậy nhằm làm rõ một chỉ đạo trước đó của chính bộ này về việc xử lý nghiêm việc bán xăng qua can, chai và các thiết bị không đúng quy chuẩn.
“Hiện tại pháp luật không có quy định cấm người tiêu dùng mua xăng bằng chai, can đem về. Bởi xăng dầu không chỉ phục vụ cho nhu cầu về phương tiện đi lại như xe ôtô, xe máy, mà rất nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ có thể dùng để chạy động cơ như vận hành máy xay xát tại nhà, chạy ghe, thuyền tại vùng sông nước và rất nhiều loại động cơ khác”, một đại diện của Bộ Công Thương nói với báo chí Việt Nam. Các báo không nêu danh tính của vị này.
Đại diện của bộ cho rằng có một số người trong mấy ngày nay “chưa hiểu đúng” về một chỉ thị mới đây của bộ nói riêng và các quy định pháp luật nói chung nhằm ngăn chặn việc bán xăng qua các cột bơm mini, trụ bơm lắc tay, qua thùng, can, chai và các dụng cụ chứa đựng khác.
Chỉ thị hôm 4/11 của bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu lực lượng quản lý thị trường phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm việc vi phạm pháp luật trong kinh doanh xăng dầu, đặc biệt là các hành vi găm hàng, tạo khan hiếm nguồn cung xăng dầu; hoặc bán xăng dầu với các cột bơm mini, trụ bơm lắc tay, hay qua thùng, can, chai và các dụng cụ chứa đựng khác, trừ một số ngoại lệ theo luật ở miền núi, vùng cao.
Viện dẫn một nghị định năm 2020 của chính phủ, bộ nói việc bán hàng qua can, thùng, trụ xăng nhỏ thường không đảm bảo an toàn cháy nổ, không tuân theo những tiêu chuẩn đảm bảo quy định của pháp luật đối với kinh doanh xăng dầu, là mặt hàng kinh doanh có điều kiện. Việc bán lẻ xăng dầu như vậy bị phạt từ 3 đến 5 triệu đồng, theo một điều trong nghị định, bộ cho biết.
“Văn bản chỉ đạo của Bộ Công Thương đã nêu rõ là chỉ xử lý đối với hành vi bán xăng dầu qua các cột bơm mini, trụ bơm lắc tay, qua thùng, can chai và các dụng cụ chứa đựng khác, chứ không phải hành vi mua xăng bằng can, chai, thùng và các vật chứa khác”, đại diện của bộ nhấn mạnh với báo giới.
Hoạt động bán lẻ xăng dầu qua can, chai… ven đường ở một số thành phố của Việt Nam trở nên phổ biến hơn trong vài tuần nay, khi tình trạng khan hiếm xăng dầu trở nên nặng nề hơn.
Như VOA đã đưa tin, trong hơn 1 tháng qua, nhiều tỉnh thành bao gồm cả thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Hà Nội của Việt Nam rơi vào tình cảnh có nhiều trạm xăng đóng cửa hoặc chỉ bán theo hạn mức ít ỏi, còn những người mua xăng phải xếp hàng dài và chờ rất lâu mới đến lượt mua xăng.
Hai bộ Công Thương và Tài chính liên tục chịu nhiều chỉ trích từ người dân trong thời gian gần đây, bị cho là điều hành và phối hợp kém cỏi nên đã dẫn đến tình trạng kể trên, điều không xảy ra ở các nước khác trên thế giới.
Ai phải chịu phạt: Bộ trưởng hay dân bán xăng ‘dạo’?
2022.11.07
Bộ Công Thương yêu cầu xử lý hành vi bán xăng dầu qua thùng, can chai và các dụng cụ chứa đựng khác trên đưởng phố. Dư luận cho rằng, Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm trong việc xăng dầu được bán qua chai trên vỉa hè như vậy.
Ngày 4/11/2022, Bộ trưởng Bộ Công thương đã ký và ban hành Chỉ thị 09/CT-BCT về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu. Theo Bộ Công thương, xăng dầu là mặt hàng đặc biệt và là ngành kinh doanh có điều kiện nên việc kinh doanh xăng dầu phải tuân thủ quy định của pháp luật, phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước và được cấp phép.
Bộ Công thương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trên các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, giám sát hệ thống thương nhân kinh doanh xăng dầu ở mọi loại hình. Nếu vi phạm sẽ xử phạt.
Điều 35, Nghị định 99/2020/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực dầu khí, có hiệu lực từ ngày 11/10/2020, quy định mức phạt với hành vi vi phạm quy định khác về bán lẻ xăng dầu như sau: “Phạt tiền từ ba triệu đồng đến năm triệu đồng đối với hành vi bán xăng dầu qua các cột bơm mini, trụ bơm lắc tay, qua thùng, can chai và các dụng cụ chứa đựng khác trừ thương nhân là hộ kinh doanh, trạm cấp phát xăng dầu thuộc lực lượng vũ trang (quốc phòng, công an) thuộc địa bàn miền núi, vùng cao theo quy định của pháp luật được Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cho phép làm đại lý bán lẻ xăng dầu với quy mô, trang thiết bị phù hợp với điều kiện kinh doanh xăng dầu ở khu vực đó.”
Lỗi trước nhất thuộc về Chính phủ, cụ thể là Bộ Tài chánh và Bộ Công thương. Bộ trưởng Tài chánh và bộ trưởng Công thương cứ ‘bóng đổ thầy, thầy đổ bóng’ mà không ai chịu trách nhiệm cả. Làm bộ trưởng mà như thế! Qua việc thiếu xăng dầu này đã cho thấy tầm nhìn, năng lực quản lý, điều hành nhà nước của một số bộ trưởng là quá tệ. – ông Đinh Kim Phúc
Nhiều người cho rằng, việc người dân trở lại thời kỳ “cây xăng cục gạch” là do người dân không thể chầu chực xếp hàng ở các cây xăng trong thời gian vừa qua. Do đó, không nên xử phạt những người bán xăng ‘dạo’ mà phải xử lý người chịu trách nhiệm cao nhất thuộc Bộ Công thương và Bộ Tài chính.
Trên trang Facebook cá nhân của mình, ông Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên cục trưởng cục quản lý giá, Bộ Tài chánh viết rằng: “Điều hành mỗi mặt hàng xăng dầu mà từ đầu năm đến giờ vẫn bung bét. Không có chuyên môn thì nên nghỉ để đất nước bình yên, để đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu…”
Trao đổi với RFA với tư cách là một người dân khổ sở với việc xếp hàng mua xăng, ông Đinh Kim Phúc nêu quan điểm của ông:
“Lỗi trước nhất thuộc về Chính phủ, cụ thể là Bộ Tài chánh và Bộ Công thương. Bộ trưởng Tài chánh và bộ trưởng Công thương cứ ‘bóng đổ thầy, thầy đổ bóng’ mà không ai chịu trách nhiệm cả. Làm bộ trưởng mà như thế! Qua việc thiếu xăng dầu này đã cho thấy tầm nhìn, năng lực quản lý, điều hành nhà nước của một số bộ trưởng là quá tệ.
Theo tôi, nếu phải xử lý hành chánh, thậm chí xử lý hình sự những người bán xăng như vậy thì trước nhất phải đuổi cổ ông Bộ trưởng công thương ra khỏi bộ máy chính phủ. Một người không xứng đáng để làm bộ trưởng. Không dám nhận sai về mình mà cứ đổ cho dân. Như thế không xứng đáng làm quan cách mạng. Đất nước này có trên bốn triệu đảng viên, sẽ có người xứng đáng hơn ông Nguyễn Hồng Diên.”
Truyền thông trong nước cho hay, nhiều điểm bán nước, sửa xe lề đường ở TP.HCM và TP. Hà Nội bỗng trở thành điểm bán xăng tự phát với dấu hiệu để nhận biết là cái chai hoặc cục gạch mà người dân thường gọi là ‘cây xăng cục gạch”. UBND TP.Hà Nội yêu cầu các địa phương giải quyết triệt để tình trạng trên.
Tiến sĩ kinh tế Ngô Trí Long nêu quan điểm của ông với RFA sáng 7/11:
“Hiện nay một số nguồn cung thiếu nên họ tranh thủ bán như vậy. Nhưng đó chỉ là bán trộm chứ không phải bán phổ biến. Nhà nước dẹp ngay không cho phép bán như vậy. Bộ công thương yêu cầu bên quản lý thị trường dẹp.
Bây giờ nói chung thì xăng cũng đủ nhưng vận chuyển không kịp thời. Hồi quý 2 giá xăng tăng rất cao nhưng lúc ấy lại nhập quá nhiều. Đến quý 3 thì giá hạ. Nhập lúc giá cao mà bán lúc giá xuống thì nó ảnh hưởng đến lợi nhuận, đến chi phí kinh doanh dẫn các doanh nghiệp lỗ nên họ hạn chế nhập. Từ đó làm cho nguồn cung mất cân đối. Bây giờ tăng công suất của hai nhà máy lọc dầu rồi thì mọi việc sẽ trở lại bình thường.
Bộ Tài chính chịu trách nhiệm về cơ cấu giá bán, thuế, chi phí kinh doanh nhưng Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm chính.”
Tuy Bộ Công thương được coi là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc điều hành xăng dầu, nhưng những phát biểu gần đây của các quan chức thuộc bộ, sở này lại gây phản ứng trong công chúng qua một vài ví dụ: Chiều 13 tháng 10 năm 2022, khi trả lời phóng viên báo chí Nhà nước về việc các ngành chức năng nói nguồn cung xăng dầu không thiếu, nhưng các cửa hàng lại đóng cửa vì hết xăng, ông Nguyễn Nguyên Phương – Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM nói rằng: “Có người, xe còn nửa bình xăng, vẫn chen vào đổ.”
Hiện nay một số nguồn cung thiếu nên họ tranh thủ bán như vậy. Nhưng đó chỉ là bán trộm chứ không phải bán phổ biến. Nhà nước dẹp ngay không cho phép bán như vậy. Bộ công thương yêu cầu bên quản lý thị trường dẹp…Bộ Tài chính chịu trách nhiệm về cơ cấu giá bán, thuế, chi phí kinh doanh nhưng Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm chính. – Tiến sĩ kinh tế Ngô Trí Long
Câu nói này bị nhiều người cho là cách nói thiếu trách nhiệm, phủi trách nhiệm và đổ lỗi cho dân.
Hay mới đây, Sở Công Thương TP.HCM đề xuất quy định cây xăng bán hàng tối thiểu 12 giờ một ngày (kể cả thứ bảy, chủ nhật). Đồng thời phải đảm bảo không mở cửa bán hàng trễ hơn 6h và không đóng cửa bán hàng trước 18h hàng ngày. Sở này lý giải, việc quy định chi tiết về giờ bán tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu nhằm dễ dàng xử lý các hành vi vi phạm nếu có.
Trách nhiệm điều hành mặt hàng xăng dầu của Bộ Công thương bị dân chúng chỉ trích nhiều trên mạng xã hội và cả báo chí nhà nước. Mới đây, Bộ Công Thương có các công văn gửi tới một số bộ, ngành, đơn vị gồm Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, các Công ty trách nhiệm hữu hạn Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Bình Sơn và Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố, đề nghị tăng cường các biện pháp hỗ trợ nhằm bảo đảm nguồn cung ứng xăng dầu cho thị trường.
Trước đó, Bộ Công Thương cũng có văn bản đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại hỗ trợ tiếp cận vốn bảo lãnh và thanh khoản với một số doanh nghiệp xăng dầu.
basam.vet 